آیا قهوه واقعاً برایتان خوب است؟ پاسخ علم اینجاست
دهه‌هاست که پژوهش‌ها نوشیدن قهوه را با طول عمر بیشتر و کاهش خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها مرتبط می‌دانند. این هفته، یک مطالعه‌ی بزرگ دوباره خبرساز شد: زنانی که قهوه‌ی کافئین‌دار مصرف می‌کردند، در سنین بالاتر کمتر دچار مشکلات جسمی، اختلال شناختی یا بیماری‌های مزمن شدند.
به گزارش انتخاب و به نقل از وب ام دی؛ در ماه ژانویه نیز پژوهشی دیگر نشان داد کسانی که صبح‌ها قهوه می‌نوشند، بیش از کسانی که آن را در ساعات دیگر روز مصرف می‌کنند، عمر می‌کنند.
البته بررسی‌های دیگر اشاره کرده‌اند که فواید قهوه بیشتر نصیب کسانی می‌شود که آن را بدون قند و چربی اشباع فراوان می‌نوشند—پس شاید بهتر باشد طرفداران موکا و فرَپّوچینو منتظر نتایج مطالعات بعدی بمانند.
دکتر سوزان البرز، روان‌شناس بالینی در کلینیک کلیولند می‌گوید: «قهوه مثل نسخه‌ی علمی یک سلبریتی است—فرقی نمی‌کند موضوع چیست، همیشه در صدر اخبار است. چون چیزی است که همه، در هر سن و طبقه‌ی اجتماعی، به نوعی با آن ارتباط دارند. فراموش نکنیم که قهوه در اصل یک دارو است که با نوشیدنی‌ای خوش‌طعم همراه شده است.»
سه نفر از هر چهار بزرگ‌سال آمریکایی قهوه‌خور هستند و نیمی از جمعیت، روزانه قهوه می‌نوشند—عددی که داده‌های بی‌شماری را در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد تا تأثیرات آن را بررسی کنند. چون اگر قرار باشد عادتی رایج تأثیر مثبت یا منفی چشمگیری داشته باشد، مقامات بهداشت عمومی باید از آن مطلع باشند.
قهوه سرشار از ریزمغذی‌هایی مانند پلی‌فنول‌هاست که خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارند. بیشتر قهوه‌ها حاوی کافئین نیز هستند، ماده‌ای که همچنان سوژه‌ی داغ مطالعات مغزی و روان‌شناختی است.
البرز می‌گوید: «قهوه دریچه‌ای است رو به مغز؛ چیزی که نشان می‌دهد آنچه وارد بدن‌مان می‌کنیم، چگونه در سطحی گسترده، مثبت یا منفی، بر ما تأثیر می‌گذارد.»
آیا بالاخره می‌توان قضاوت نهایی را درباره‌ی قهوه صادر کرد؟
بارها فریب خورده‌ایم. یک روز شراب قرمز را سالم می‌دانستند و حالا می‌گویند هیچ نوع الکلی خوب نیست. شکلات هم مدام بین «سالم» و «مضر» در نوسان است.
چرا عاشق خبرهای مربوط به قهوه هستیم؟
البرز توضیح می‌دهد: «ما می‌خواهیم عادت‌های سالم داشته باشیم و در عین حال از لذت‌های کوچک زندگی مثل قهوه صرف‌نظر نکنیم. پس هر چه اطلاعات بیشتری درباره‌اش پیدا کنیم، احساس بهتری داریم. ضمن این‌که یک نوع تعصب در کلیک کردن هم وجود دارد—اگر قهوه‌خور باشی، دنبال تأییدی برای سالم بودنش می‌گردی؛ و اگر از آن خوشت نمی‌آید، دنبال دلایلی برای اجتناب از آن هستی.»
واقعاً قهوه سالم است یا نه؟
جِیمی موک، متخصص تغذیه و سخن‌گوی آکادمی تغذیه و رژیم‌درمانی آمریکا هشدار می‌دهد که باید نسبت به ادعاهای سلامتی در مورد قهوه، به‌ویژه در فضای مجازی، محتاط بود. او می‌گوید: «به دنبال منابع معتبر و مقالات علمی باشید. اگر کسی با اطمینان کامل و جملات خیلی ساده و مطلق درباره‌ی فواید قهوه صحبت می‌کند، بهتر است آن پست را نادیده بگیرید.»
آیا درباره‌ی فواید قهوه اجماع علمی وجود دارد؟
بله، اما نه برای همه‌ی افراد.
موک می‌گوید پژوهش‌های بزرگ و مشاهده‌ای به‌طور مداوم نشان داده‌اند که مصرف متوسط قهوه (دو تا چهار فنجان در روز) با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، کبدی و حتی سرطان مرتبط است.
با این حال، این فواید شامل حال همه نمی‌شود. مثلاً افرادی که رژیم غذایی‌شان سرشار از پلی‌فنول است (مثل کسانی که زیاد بلوبری می‌خورند)، یا کسانی که قهوه را شیرین و خامه‌دار می‌نوشند، ممکن است این مزایا را تجربه نکنند. همچنین، کسانی که از سندروم روده تحریک‌پذیر یا اضطراب رنج می‌برند، حتی با مصرف کم قهوه هم ممکن است آسیب ببینند.
پژوهش شخصی خودت را درباره‌ی قهوه انجام بده!
البرز می‌گوید قهوه برای عصب‌شناسان و روان‌شناسان یک گنجینه است، چون می‌توانند از طریق آن اثر مواد خوراکی را بر مغز بررسی کنند.
او به مراجعان خود تمرینی پیشنهاد می‌دهد به نام «آزمایش آگاهانه‌نوشی»:
• بنشینید و قهوه‌تان را با تمرکز بنوشید (نوشیدن در ماشین یا مترو حساب نیست).
• بوی قهوه را عمیق استشمام کنید، گرمای فنجان را در دست احساس کنید، و لحظه را با تمام حواس‌تان درک کنید.
• قبل از نوشیدن، میزان انرژی و حال‌تان را از ۱ تا ۱۰ امتیاز دهید.
• پس از نوشیدن، یک ساعت احساس‌تان را رصد کرده و دوباره همان ارزیابی را انجام دهید.
البرز می‌گوید: «بسیاری از افراد بعد از نوشیدن قهوه، حال‌شان خیلی بهتر می‌شود.» او پیشنهاد می‌کند این تمرین را در روزهای مختلف با نسخه‌های متفاوت قهوه (مثلاً سیاه یا با طعم‌دهنده) تکرار کنید تا تأثیر آن را بهتر بسنجید.
ممکن است دریابید که قهوه انرژی‌تان را افزایش می‌دهد، خوابتان را مختل می‌کند یا رابطه‌های‌تان را بهتر می‌کند، چون به یک مراسم دل‌نشین اجتماعی تبدیل شده است. شاید هم فقط حس گرما، طعم آشنا و لذت ساده‌ی نوشیدنش حال‌تان را خوب می‌کند.
