بحران جهانی سرطان روده زودهنگام؛ مواجهه با سمی خاص در کودکی احتمالاً مقصر اصلی است
سرطان روده بزرگ در میان افراد زیر ۵۰ سال در دست‌کم ۲۷ کشور در حال افزایش است. تعداد موارد ابتلا در هر دهه طی ۲۰ سال گذشته دو برابر شده و ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به عامل اصلی مرگ ناشی از سرطان در میان بزرگسالان جوان تبدیل شود. اکنون پژوهشگران مکانیسمی بالقوه حیاتی را یافته‌اند که می‌تواند علت این افزایش را توضیح دهد: سمی که توسط یک باکتری تولید می‌شود.
سم معروف به کولی‌باکتین توسط سویه‌های خاصی از باکتری اشریشیا کلی که در روده بزرگ و راست‌روده ساکن هستند، تولید می‌شود و قادر است با ایجاد جهش، DNA را تغییر دهد. قرارگیری در معرض کولی‌باکتین در دوران کودکی باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی خاصی می‌شود که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ پیش از سن ۵۰ سالگی را افزایش دهد.
قرارگیری درمعرض کولی‌باکتین در کودکی ممکن است خطر سرطان روده پیش از ۵۰ سالگی را افزایش دهد
لودمیل الکساندروف از دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیگو و نویسنده ارشد مطالعه، گفت: «هر عامل محیطی یا رفتاری که مورد مطالعه قرار می‌دهیم، اثری بر ژنوم ما باقی نمی‌گذارد. اما ما فهمیدیم که کولی‌باکتین یکی از عوامل اثرگذار است. در این مورد، اثر ژنتیکی آن به‌طور قوی با سرطان‌های روده بزرگ در بزرگسالان جوان مرتبط به نظر می‌رسد.»
الکساندروف توضیح داد: «اگر فردی یکی از این جهش‌های محرک را تا سن ۱۰ سالگی به دست آورد، ممکن است چندین دهه زودتر از موعد به سرطان روده بزرگ مبتلا شود؛ یعنی در ۴۰ سالگی به جای ۶۰ سالگی.»
تیم تحقیقاتی بررسی کرد که آیا فرایندهای جهشی می‌توانند در تفاوت‌های جغرافیایی و سنی در بروز سرطان روده بزرگ نقش داشته باشند یا خیر. آن‌ها ۹۸۱ ژنوم سرطان روده بزرگ را از ۱۱ کشور تحلیل کردند و اگرچه قصد تمرکز بر جهش‌های ناشی از کولی‌باکتین را نداشتند، شواهد به طور برجسته‌ای نمایان شد.
جهش‌های خاصی که سم کولی‌باکتین ایجاد می‌کند، غیرقابل انکار بود و این جهش‌ها در موارد بروز زودهنگام (به طور خاص زیر ۴۰ سال) ۳٫۳ برابر بیشتر از موارد بالای ۷۰ سال مشاهده شد. این جهش‌ها همچنین در کشورهایی که میزان بروز زودهنگام سرطان روده بزرگ بالاتر بود، شایع‌تر بودند.
بیشتر بخوانید
مارکوس دیازگِی، یکی از نویسندگان مطالعه و محقق پیشین پسادکتری در آزمایشگاه الکساندروف، گفت: «وقتی این پروژه را آغاز کردیم، قصد تمرکز بر سرطان روده بزرگ زودهنگام را نداشتیم. هدف اصلی ما بررسی الگوهای جهانی سرطان روده بزرگ بود تا بفهمیم چرا برخی کشورها نرخ بالاتری نسبت به دیگران دارند. اما وقتی داده‌ها را تحلیل کردیم، یکی از جالب‌ترین و برجسته‌ترین یافته‌ها، فراوانی بالای جهش‌های مرتبط با کولی‌باکتین در موارد زودهنگام بود.»
پرسش‌های بی‌پاسخ زیادی وجود دارد که برای معکوس‌کردن روند جهش بر سرطان روده بزرگ، بسیار حیاتی هستند. مثلاً کودکان چگونه و چه زمانی در معرض این سم قرار می‌گیرند؟ آیا عاملی محیطی به تولید کولی‌باکتین منجر می‌شود یا رژیم غذایی و سبک زندگی نقش دارند؟ آیا افراد می‌توانند بفهمند که در معرض این سم قرار گرفته‌اند یا در معرض خطر هستند؟ با تحقیقات آینده می‌توان اطلاعات بیشتری کسب کرد و به این سوالات پاسخ داد.
مقاله در نشریه نیچر منتشر شده است.
