ترک داروهای ضدافسردگی کمتر از آنچه تصور می‌رفت آسیب‌زاست
یک مرور گسترده بر شواهد علمی نشان می‌دهد که قطع مصرف داروهای ضدافسردگی به‌طور معمول منجر به بروز علائم شدید یا از نظر بالینی مهمِ ترک دارو نمی‌شود.
به گزارش انتخاب و به نقل از هلث دی؛ افرادی که مصرف این داروها را قطع می‌کنند، در دو هفته‌ی نخست دچار عود افسردگی نمی‌شوند و علائمی مانند سرگیجه، تهوع، سرگیجه دورانی و بی‌قراری نیز نسبتاً نادر هستند.
بر پایه‌ی نتایج یک مرور شواهد جدید، افرادی که مصرف داروهای ضدافسردگی را متوقف می‌کنند، معمولاً دچار علائم ترک شدید نمی‌شوند و بلافاصله پس از قطع مصرف نیز به افسردگی بازنمی‌گردند.
پیش از این، نگرانی‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه افراد پس از کنار گذاشتن این داروها، ممکن است به‌طور ناگهانی دچار افسردگی یا آنچه «سندرم قطع داروی ضدافسردگی» نامیده می‌شود، شوند.
اما پژوهشگران در مقاله‌ای که در نشریه‌ی JAMA Psychiatry منتشر شده، تأکید می‌کنند که این نگرانی‌ها بی‌مورد است.
دکتر سمیر جوهر، پژوهشگر ارشد این مطالعه و مدرس بالینی در کالج سلطنتی لندن، در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت:
«با وجود نگرانی‌های پیشین درباره‌ی قطع مصرف داروهای ضدافسردگی، یافته‌های ما نشان می‌دهند که بیشتر افراد دچار علائم ترک شدید – از نظر بروز نشانه‌های اضافی – نمی‌شوند.»
او در ادامه افزود:
«نکته‌ی مهم این است که در این مطالعات، عود افسردگی با قطع دارو ارتباطی نداشت. این موضوع نشان می‌دهد که اگر هم افسردگی بازگردد، افراد باید با یک متخصص سلامت مشورت کنند تا احتمال عود بیماری افسردگی بررسی شود.»
در این مطالعه، پژوهشگران داده‌های ۴۹ کارآزمایی بالینی را که شامل بیش از ۱۷٬۸۰۰ نفر بود، گردآوری و بررسی کردند. هدف آن‌ها بررسی علائمی بود که در پی قطع مصرف داروهای ضدافسردگی ظاهر می‌شود.
در بیشتر این مطالعات (۴۴ مورد)، شرکت‌کنندگان یا به‌طور ناگهانی مصرف دارو را متوقف کرده بودند یا طی یک هفته به‌تدریج مقدار مصرف را کاهش داده بودند.
در کارآزمایی‌هایی که با دارونما (پلاسبو) کنترل شده بودند، شایع‌ترین علائم ترک در دو هفته‌ی نخست پس از قطع دارو شامل موارد زیر بود:
• سرگیجه (۷.۵٪ در مقابل ۱.۸٪ در گروه دارونما)
• تهوع (۴.۱٪ در مقابل ۱.۵٪)
• سرگیجه دورانی یا احساس چرخش (۲.۷٪ در مقابل ۰.۴٪)
• بی‌قراری یا اضطراب (۳٪ در مقابل ۰.۸٪)
افزودن مطالعاتی که گروه دارونما نداشتند، اندکی میزان بروز علائم را افزایش داد:
• سرگیجه (۱۱.۸٪)
• کابوس شبانه (۸.۱٪)
• بی‌قراری (۷.۶٪)
• تهوع (۵.۸٪)
به گفته‌ی پژوهشگران، متوسط تعداد علائم ترک، پایین‌تر از آستانه‌ای بود که نشان‌دهنده‌ی مشکلات بالینی مهم در افراد خاص باشد.
بیشترین علائم در افرادی مشاهده شد که مصرف داروی ونلافاکسین را قطع کرده بودند. این دارو با افزایش سطح هورمون تنظیم‌کننده‌ی خلق‌وخو یعنی سروتونین در مغز عمل می‌کند. حدود ۲۰٪ از افرادی که مصرف این دارو را کنار گذاشتند، دچار سرگیجه شدند، در حالی که این رقم در گروه دارونما کمتر از ۲٪ بود.
با این حال، پژوهشگران تأکید کردند که حتی در میان افرادی که سابقه‌ی افسردگی داشتند، عود بیماری در اثر قطع مصرف دارو مشاهده نشد.
دکتر آلن یانگ، رئیس بخش روانپزشکی در کالج سلطنتی لندن و از پژوهشگران این مطالعه، در بیانیه‌ای گفت:
«این مرور پیشرفته، شواهد علمی را روشن‌تر می‌سازد و باید به همه‌ی طرف‌ها – اعم از بیماران و پزشکان – اطمینان خاطر بدهد که استفاده و قطع مصرف این درمان‌ها، ایمن است. اکنون راهنماهای رسمی باید به‌روزرسانی شوند تا با شواهد جدید هم‌راستا باشند.»
با این حال، چنین تغییری در راهنماهای بالینی فعلاً محتمل به نظر نمی‌رسد. برخی پژوهشگران این گزارش جدید را مورد انتقاد قرار داده‌اند و می‌گویند که کارآزمایی‌های کوتاه‌مدت نمی‌توانند خطرات احتمالی ترک دارو را در افرادی که سال‌ها این داروها را مصرف کرده‌اند، به‌درستی منعکس کنند.
جیمز دیویس، دانشیار روان‌شناسی در دانشگاه روهمپتون انگلستان، در گفتگو با نیویورک تایمز گفت:
«اگر افراد فقط برای هشت هفته دارو مصرف کرده باشند، شما نمی‌توانید علائم ترک را بیابید. این شبیه این است که بگوییم کوکائین اعتیادآور نیست چون مطالعه‌ای انجام دادیم روی کسانی که فقط هشت هفته آن را مصرف کرده‌اند!»
دیویس، که در سال ۲۰۱۹ مطالعه‌ای درباره‌ی نرخ بالای علائم ترک داروهای ضدافسردگی انجام داده بود، نگران است که مرور جدید «با کوچک‌نمایی اثرات واقعی مصرف این داروها در دنیای واقعی، آسیب قابل توجهی به‌بار آورد.»
او به نیویورک تایمز گفت:
«بر اساس نتایج آن‌ها، ده‌ها هزار نفری که در فضای آنلاین درباره‌ی علائم شدید و طولانی‌مدت ترک دارو صحبت می‌کنند، اصلاً در حال تجربه‌ی ترک نیستند! اما واقعیت این است که آدم‌های واقعی در جهان واقعی وجود دارند که در حال کنار گذاشتن این داروها، رنج زیادی می‌کشند و این موضوع را به‌هیچ‌وجه نمی‌توان انکار کرد.»
