تورم ناشی از تنش‌ها و اثرات آن بر دارایی‌های مالی

آیا تا به حال فکر کرده‌اید چرا بعد از شروع یک ناآرامی در کشوری دیگر، قیمت کالاها در کشور شما و به صورت جهانی افزایش می‌یابد؟ برای مثال در زمان تنش روسیه و اوکراین، قیمت گندم و سوخت در سراسر دنیا رشد کرد و تاثیراتی هم روی بازارهای مالی گذاشت. این اتفاقات بی دلیل نیست، چون درگیری و تنش حتی اگر در کشور دیگری هم باشد، می‌تواند باعث افزایش تورم جهانی شود و بازارهای مالی را تحت‌تاثیر قرار دهد.

در این مقاله قصد داریم تا تاثیرات تنش‌ها و ناآرامی‌ها بر تورم جهانی را بررسی کنیم و ببینیم تورم جهانی چگونه روی بازارهای مالی هم تاثیر می‌گذارد.

بررسی تاثیرات تنش‌ها روی تورم جهانی

بیایید در ابتدای مقاله، ابتدا گریزی بزنیم به مفهوم و تعریف تورم! تورم به معنای افزایش قیمت عمومی کالاها در طول زمان است. برای مثال، در کشوری مردم برای خرید یک قرص نان باید 10 واحد پول کشورشان را پرداخت می‌کردند، ولی پس از 2 سال باید برای خرید یک قرص نان 20 واحد پول کشورشان را بپردازند که در این مواقع می‌گوییم تورم افزایش یافته است.

انواع تورم به شرح زیر هستند:

• تورم از سمت تقاضا: این تورم بخاطر مشکل در تولید بیشتر و افزایش تقاضا به وجود می‌آید که تقاضا بر عرضه غلبه می‌کند.
• تورم از سمت عرضه: در این نوع تورم، عرضه کالا بر اثر ناآرامی، تحریم، به مشکل خوردن تولید یا مشکل در زنجیره تامین جهانی کالاها، با مشکل مواجه می‌شود و در نهایت تورم افزایش می‌یابد.
• تورم از سمت افزایش پایه پولی: در این تورم، چاپ پول صورت می‌گیرد که به تبع آن تورم رشد می‌کند.

تورم از سمت عرضه دقیقا نوع تورمی است که تنش‌ها روی آن تاثیر مستقیم دارند.

انواع تنش‌ها در جهان و تاثیر آن‌ها روی تورم جهانی

در جهان درگیری‌های نظامی زیادی رخ داده که تاکنون باعث رشد تورم جهانی شده و مشکلاتی را در کشورهای جهان به وجود آورده‌اند. در ادامه به انواع تنش‌ها و تاثیرگذاری آن‌ها بر تورم جهانی می‌پردازیم:

• درگیری‌های منطقه‌ای

درگیری منطقه‌ای، معمولاً میان دو کشور رخ می‌دهد. اگر این کشورها تأمین‌کننده بخشی از مواد اولیه یا کالاهای اساسی جهان باشند، درگیری نظامی میان آن‌ها می‌تواند تولید و عرضه این کالاها را کاهش دهد یا متوقف کند. در نتیجه، سایر کشورها با کمبود مواجه می‌شوند و قیمت‌ها افزایش می‌یابد. از آن‌جایی که این مواد اولیه معمولاً برای تولید بسیاری از کالاهای دیگر ضروری‌اند، کمبود آن‌ها به افزایش قیمت در زنجیره‌ای از محصولات منجر می‌شود و تورم جهانی بالا می‌رود. همچنین، دولت‌های کشورهای درگیر برای تأمین هزینه‌ها یا کنترل شرایط اقتصادی ممکن است اقدام به چاپ پول کنند که این موضوع هم به افزایش تورم دامن می‌زند.

مثال: تنش نظامی روسیه و اوکراین که اوکراین یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده گندم و روسیه تولیدکننده نفت بود. در نتیجه، با شروع درگیری این دو کشور، قیمت نفت و گندم افزایشی شد که به دنبال آن قیمت انرژی و موادغذایی در اروپا، آمریکا و کشورهای دیگر افزایش یافت. با شروع تنش نظامی روسیه و اوکراین، قیمت نفت از 92 تا 129 دلار صعود کرد.

تنش بین اوکراین و روسیه

• جنگ‌های جهانی

جنگ جهانی تاکنون دو بار در تاریخ بشر رخ داده و هر دو بار اختلالات بزرگی در زنجیره تأمین جهانی به وجود آورده‌اند که حتی در برخی کشورها منجر به قحطی شده است. در چنین جنگ‌هایی، چون بسیاری از کشورها به‌طور همزمان درگیر می‌شوند، تولید کالا و مواد اولیه متوقف یا به‌شدت کاهش می‌یابد. حتی اگر تولیدی هم صورت گیرد، به دلیل درگیری‌های زمینی، هوایی و دریایی، امکان حمل‌ونقل و صادرات آن وجود ندارد. همین اختلال، موجب کمبود کالا در بازار جهانی و در نتیجه افزایش قیمت‌ها و رشد تورم می‌شود.

نکته مهم دیگر این است که کشورهای تولیدکننده مواد اساسی، در شرایط جنگی معمولاً ترجیح می‌دهند کالاهای خود را صرف مصرف داخلی کنند. به همین دلیل، صادرات آن‌ها کاهش می‌یابد یا متوقف می‌شود و این موضوع فشار تورمی بیشتری به بازار جهانی وارد می‌کند.

در بعضی مواقع به‌خاطر تحریم کردن یک کشور که یکی از مهم‌ترین تولیدکننده مواد اولیه یا کالاهای اساسی است، عرضه آن کالا با مشکل مواجه می‌شود و قیمت کالا و مواد اولیه موردنظر در کل کشورها افزایش می‌یابد. در نتیجه، تورم جهانی در یک بازه زمانی کوتاه رشد می‌کند.

قیمت نفت در سال 2012 پس از تحریم ایران

تاثیر افزایش تورم جهانی روی بازارهای مالی

همان‌طور که بررسی کردیم، وقوع تنش باعث اختلال در زنجیره تأمین جهانی می‌شود و قیمت مواد اولیه و کالاها را افزایش می‌دهد؛ در نتیجه تورم جهانی بالا می‌رود. حال اگر پیش از ناآرامی، اقتصاد جهانی در وضعیت رونق بوده و تورم به‌خاطر تقاضای بالا در حال افزایش بوده باشد، بی‌ثباتی می‌تواند این تورم را شدیدتر کند. در این شرایط، بانک‌های مرکزی برای کنترل تورم و جلوگیری از داغ شدن بیش از حد اقتصاد، نرخ بهره را افزایش می‌دهند. این سیاست معمولاً باعث کاهش ارزش دارایی‌های ریسکی مانند سهام و قیمت ارزهای دیجیتال می‌شود.

در دوره‌هایی که نرخ بهره بالا و اقتصاد در وضعیت انقباضی قرار دارد، آغاز تنشی جدید می‌تواند مجدداً قیمت انرژی و کالاهای اساسی را بالا ببرد. از آنجا که ابزار اصلی بانک‌های مرکزی برای مقابله با تورم، نرخ بهره است، آن‌ها ناچارند این نرخ را بالا نگه دارند تا زمانی که نشانه‌هایی از کاهش تورم ظاهر شود. نتیجه این وضعیت، تضعیف بازارهای ریسکی مانند کاهش قیمت بیت کوین است؛ چرا که سرمایه‌گذاران از این بازارها خارج می‌شوند. اگر این نرخ همچنان بالا باشد و تنش ادامه یابد، قیمت طلا می‌تواند افزایش یابد.

سخن پایانی

در نهایت، جنگ‌ها تنها تهدیدی برای امنیت کشورها نیستند، بلکه مستقیماً اقتصاد جهانی را هم تحت تأثیر قرار می‌دهند. با ایجاد اختلال در زنجیره تأمین، افزایش قیمت کالاهای حیاتی و رشد نرخ تورم، ناآرامی‌ها می‌توانند موجی از بی‌ثباتی را به بازارهای جهانی تزریق کنند. در این شرایط، تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری باید با دقت و درک عمیق‌تری از روندهای کلان جهانی انجام شود، چراکه ثبات اقتصادی دیگر فقط در گرو تصمیمات داخلی کشورها نیست، بلکه به تحولات سیاسی و ژئوپلیتیکی جهان نیز گره خورده است.

در چنین شرایطی صرافی بیت‌پین در کنار شماست تا این بحران را در آرامش و با اطمینان خاطر طی کنید. شما می‌توانید با ثبت‌نام در بیت پین و ایجاد حساب کاربری از مزایا و ویژگی‌های آن بهره‌مند شوید. در صورت وجود هر گونه سوال یا ابهام هم پشتیبانی بیت‌پین به صورت 24 ساعته در خدمت شماست.

سوالات متداول

• آیا همیشه ناآرامی‌ها باعث افزایش تورم جهانی می‌شود؟

نه همیشه، اما در بیشتر موارد تنش‌هایی که بر منابع حیاتی یا زنجیره تأمین جهانی اثر بگذارند، منجر به رشد تورم می‌شوند.

• کدام نوع تنش بیشترین تأثیر را بر اقتصاد جهانی دارد؟

درگیری‌های منطقه‌ای که شامل کشورهای کلیدی تولیدکننده انرژی یا مواد غذایی باشند، مانند جنگ روسیه و اوکراین.

• آیا طلا همیشه در زمان تنش‌ها رشد می‌کند؟

معمولاً بله. طلا به‌عنوان دارایی امن در زمان‌های پرریسک، مثل تنش یا تورم بالا، مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.

• بانک‌های مرکزی در زمان تنش چه واکنشی نشان می‌دهند؟

اگر ناآرامی باعث رشد تورم شود، بانک‌ها معمولاً با افزایش نرخ بهره تلاش می‌کنند تورم را کنترل کنند.