رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات: پیشبرد فناوری‌های نوین بدون هم‌فکری بخش خصوصی محقق نمی‌شود
شرکت‌کنندگان در رویداد نقش تنظیم‌گری 5G-AIoT در توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال، از اهمیت توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال با حضور بخش خصوصی و تنظیم‌گری مبتنی بر فناوری‌های نوین تاکید کردند.
لیلا محمدی، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، در رویداد نقش تنظیم‌گری 5G-AIoT در توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال، درباره‌ی اهمیت استفاده از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، اینترنت نسل پنجم و هوش مصنوعی در صنعت گفت: «فناوری‌هایی که اخیرا شکل گرفته و در کشور توسعه پیدا کرده، باید در صنعت به کار گرفته شوند. پیشبرد این فناوری‌ها در صنعت و بهره‌برداری موثر از آن‌ها، بدون هم‌فکری بخش‌های متولی از خصوصی تا دولتی محقق نمی‌شود و اگر شود با آسیب‌های زیاد و هزینه‌های مکرر خواهد بود.»
عکاس: دلارام سلطانیان / زومیت
به گفته‌ی او صنایع کشاورزی، معدن و نفت در حوزه‌ی استفاده از این فناوری‌ها به بلوغ رسیده‌اند و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در کنار آن‌ها قرار دارد. بخش خصوصی هم در این حوزه حضور فعالی داشته و ۶۰ شرکت با پژوهشگاه در راستای توانمندسازی همکاری کرده‌اند.
محمدی درباره نقش پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در حوزه‌ی هوشمندسازی اضافه کرد: «بخشی از رشد اقتصادی که در برنامه‌ی هفتم توسعه برای کشور در نظر گرفته شده، از طریق هوشمندسازی اتفاق می‌افتد. ما به عنوان مرکز تحقیقاتی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به نمایندگی از وزارت‌خانه نقش همرسانی و هم‌فکری را ایفا کرده‌ایم. در تعامل با صنعت، نیازمندی‌های آن‌ها را شناسایی کرده و تلاش می‌کنیم توسعه دهیم. در بخش فناوری اطلاعات، اینترنت اشیا و 5G نیز ما تلاش می‌کنیم در هماهنگی با بخش‌های فنی این وظیفه را انجام دهیم.»
اهمیت حضور بخش خصوصی در توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال
علی حکیم‌جوادی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، در ادامه‌ی این رویداد درباره نقش بخش خصوصی در توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال گفت: «امروزه دو حوزه 5G و اینترنت اشیا، در اقتصاد دیجیتال از اهمیت زیادی برخوردارند و بدون آن‌ها بخش عمده‌ای از تحول دیجیتال ما عملیاتی نخواهد شد.»
به گفته‌ی او ایران در شاخص آزادسازی کسب‌وکار، در رتبه‌ی ۱۲۷ جهانی قرار دارد. حکیم‌جوادی باور دارد استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و آزادسازی کسب‌وکارها در کشورهایی مانند سنگاپور و نیوزیلند باعث شده آن‌ها در حوزه‌هایی مانند پزشکی از راه دور شاخص باشند.
عکاس: دلارام سلطانیان / زومیت
رئیس نصر کشور افزود: «یکی از اصلی‌ترین کارهای بخش خصوصی، استانداردسازی است. زمانی که دولت و حاکمیت برای تدوین استاندارد، بدون بخش خصوصی فعالیت می‌کنند، موفق نمی‌شوند چون بخش خصوصی دانش و توانایی استانداردسازی را دارد. ما امروز در کمیسیون IoT نصر آمادگی داریم که استاندارهای این حوزه را شناسایی کنیم.»
به باور او، استانداردهای امنیت و حفظ حریم خصوصی امروزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. حکیم‌جوادی گفت: «سرمایه‌گذاری و نوآوری موضوعاتی هستند که بخش خصوصی باید آن‌ها را پوشش بدهد. ما شرکت‌های معتبری داریم که آمادگی سرمایه‌گذاری در این حوزه را دارند.»
او ادامه داد: «ما تنظیم‌گری را بیشتر سمت قانون‌گذاری و کمک به نهادهای قانون‌گذار می‌بریم. علاوه بر آن، سعی می‌کنیم بدون حضور بخش خصوصی قوانین را ایجاد کنیم و بیشتر مواقع با مشکل و ضعف جدی در این حوزه مواجه هستیم.»
مذاکرات نصر و بانک مرکزی در حوزه‌ی رمزارزها ناکام ماند
به گفته‌ی حکیم‌جوادی مذاکرات نصر با بانک مرکزی در حوزه‌ی بلاک‌چین یکی از تلاش‌های این سازمان برای کمک به قانون‌گذاری و تسهیل‌گری بود که در مرحله‌ی آخر، بانک مرکزی زیر بار این مذاکرات نرفت. حکیم‌جوادی باور دارد قوانین مانع نوآوری نباید تصویب شوند.
عکاس: دلارام سلطانیان / زومیت
حمید فتاحی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در ادامه این رویداد گفت: «هوش مصنوعی از فناوری‌هایی است که امروز در زندگی مردم لمس شده و نیازی نیست به کاربران عادی آن را توضیح دهیم. نشانه‌های این فناوری در زندگی مردم دنیا و ایران وجود دارد. بهره‌برداری ساده‌ای که اتفاق می‌افتد تحولات ویژه‌ای ایجاد کرده و در آینده‌ی نزدیک، زندگی بدون استفاده از این فناوری سخت خواهد شد.»
به باور او، صنعت از اصلی‌ترین نقاطی است که درگیر این تحول می شود. فتاحی ادامه داد: «بهره‌وری و بخش فناورانه صنعت به‌زودی درگیر این موضوع خواهد شد. همه بخش‌ها و صنف‌ها احساس مسئولیت کرده‌اند که وارد حوزه‌ی هوش مصنوعی شوند.»
یکی از موضوعاتی که باید حتما به آن توجه کنیم، هم‌راستاسازی و همراه‌سازی بازیگران متعدد است.
– حمید فتاحی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
رئیس رگولاتوری ادامه داد: «در زنجیره‌های مختلف هوش مصنوعی از زیرساخت‌های پردازشی تا تنظیم‌گری و لایه‌‌ی بهره‌برداری، هر کسی ساز خودش را می‌زند. یکی از موضوعاتی که باید حتما به آن توجه کنیم، هم‌راستاسازی و همراه‌سازی بازیگران متعدد است. چنین مسائلی امکان ورود بخش خصوصی به این حوزه را فراهم می‌کنند و اگر این تعدد بازیگران و نقش‌ها تغییری نکند، منجر به عقب‌افتادگی در حوزه‌ی هوش مصنوعی می‌شود. هر دقیقه عقب افتادن در این فناوری ضریب بزرگ‌تری دارد و به صورت نمایی این فاصله با دنیا افزایش پیدا خواهد کرد.»
به باور او، فناوری‌های جدید نباید از نقطه‌ی شروع درگیر چالش و تعارض شوند. فتاحی افزود: «یکی از موضوعاتی که ما در رگولاتوری به آن توجه کرده‌ایم، ارتباطات است. محور توسعه‌ی هر فناوری، ارتباطات است و اگر دچار مشکل باشد، عملا توسعه‌ی فناوری با مشکل مواجه خواهد شد. به عنوان مثال، توسعه‌ی به موقع نسل چهارم ارتباطات پهن‌باند، باعث توسعه‌ی زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال شد و خروجی خود را به موقع نشان داد.»
رئیس رگولاتوری درباره نقش دیگر این سازمان گفت: «نقش دیگر ما، تنظیم‌گری حوزه‌ی هوش مصنوعی و اینترنت اشیا است. یک فناوری اطلاعاتی می‌خواهد در کشور رشد پیدا کند و رگولاتوری مسئولیت تنظیم‌گری آن را به عهده دارد.»
کارگروه ویژه‌‌ی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
به گفته‌ی او کارگروه ویژه‌ای در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تشکیل شده تا با رویکرد حداقل مداخله و با تسهیل‌گری، فعالیت کند. این سازمان با مطالعه و جمع‌آوری گزارش درباره‌ی زیست‌بوم حوزه‌ی فناوری ایارن، طرح اولیه‌ای ایجاد کرده و مهم‌ترین شاخص را ذی‌نفعان بخش خصوصی در این حوزه در نظر گرفته است. فتاحی وعده داد که این مسیر ادامه پیدا کند و جلساتی به صورت پیوسته با بخش خصوصی برگزار شود تا با جمع‌بندی، نقشه‌ی راه تنظیم‌گری به عنوان حلقه‌ی وصل این زنجیره طراحی و اعلام شود.
فناوری جدید را نمی‌توان با تنظیم‌گری سنتی رگوله کرد و باید با ابزار تنظیم‌گری جدید خط‌کشی کنیم. یکی دیگر از وظایفی که ما برای خود در نظر گرفته‌ایم، توجه به تنظیم‌گری نسل پنجم و از شاخص‌های اصلی آن، مداخله نکردن زیاد و ورود جدی است که فقط با یک نقشه‌ی راه و تسهیل‌گری فضا ایجاد می‌شود.
– حمید فتاحی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
محمدمحسن صدر، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، در ادامه‌ی رویداد نقش تنظیم‌گری 5G-AIoT در توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال گفت: «هدف ما در وزارت ارتباطات، بزرگ کردن کیک اقتصاد و ایجاد سهم مناسب برای شرکت‌ها و بخش خصوصی است تا در نهایت به رشد کشور کمک کنند. با بررسی اقتصاد کشورهای توسعه یافته‌ی دنیا متوجه می‌شویم، اقتصاد دیجیتال تاثیر زیادی دارد. اگر بتوانیم خدماتی را در این حوزه ارائه کنیم، بدون مرز است و همه می‌توانند از آن استفاده کنند.»
به باور او، وزارت ارتباطات به عنوان متولی اصلی توسعه‌ی زیرساخت به واسطه‌ی اپراتورها باید نقش مهمی ایفا کند تا صنایع با فراغ بال در حوزه‌ی تحول دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند و اگر مقدمات آن فراهم نشود، این موضوع در آینده به یک «نمایش» تبدیل می‌شود.
باید واژه‌ی هوش مصنوعی و تحول دیجیتال را از فانتزی خارج کنیم
صدر افزود: «ما باید واژه‌ی هوش مصنوعی و تحول دیجیتال را از فانتزی خارج کنیم. علاوه بر این باید ذهن مدیران را شفاف کنیم که به داده‌ها به عنوان ناموس سازمانی نگاه نکنند و بگذارند کسب‌وکارها از آن‌ها استفاده کنند تا روش‌های جدیدی ایجاد شود. سال‌هاست ما از پروژه‌هایی مانند جی‌نف و قانون دوام صحبت می‌کنیم اما نمی‌دانم چه ترسی وجود دارد که اتفاق نمی‌افتند و پایگاه‌های حیاتی ما شکل نمی‌گیرند.»
به باور او وجود نداشتن ابزارهای دقیق برای ورود و خروج کالا، یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد حادثه بندرعباس بوده است. صدر بحران ناترازی را هم یکی از چالش‌هایی دانست که می‌توان با استفاده از داده‌ها و فناوری برطرف کرد.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات اضافه کرد: «ما نمی‌توانیم زمانی که گیر کردیم سراغ رگولاتوری برویم و باید از قبل به مسائل فکر کنیم. اگر قرار است تحول دیجیتال انجام دهیم، باید از قبل فکر کنیم به چه مقرره‌ای نیاز است تا بعدا گیر نکنیم. بخشی از این مسئولیت به عهده‌ی من و همکارانم است و مبارزه می‌کنیم تا در بعضی از بخش‌ها، اتفاقات مهمی در کشور بی‌افتد. در تمام تصمیم‌گیری‌ها اجازه نداده‌ایم بدون حضور بخش خصوصی، قانونی مصوب شود.»
اگر قرار است بخش خصوصی قانونی را اجرا کند، نباید بدون در نظر گرفتن این بخش مصوبه‌ای ابلاغ شود
به باور او اگر قرار است بخش خصوصی قانونی را اجرا کند، نباید بدون در نظر گرفتن این بخش مصوبه‌ای ابلاغ شود. صدر اضافه کرد: «شرط آن است که بخش خصوصی جلو بیاید و نظر بدهد. از طریق نصر، اتاق بازرگانی یا هر نهاد دیگری که وجود دارد باید از این قابلیت استفاده شود.»
