رابطه طلا و بیت کوین | بین طلا و بیت‌کوین همبستگی وجود دارد؟

طلا در بین سرمایه گذاران، همیشه به‌عنوان یک دارایی امن و قابل اعتماد شناخته‌شده است؛ اما با ظهور بیت کوین و رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال، سؤالاتی اساسی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران مطرح شد: آیا بین نوسان قیمت طلا و بیت کوین رابطه‌ای وجود دارد؟ همبستگی طلا و بیت کوین چگونه است؟ آیا این دو دارایی می‌توانند جای هم را بگیرند یا رفتارشان در بازار کاملاً مستقل از یکدیگر است؟

بهتر است بدانید درحال‌حاضر رابطه دقیقی بین نوسان قیمتی بیت کوین و طلا وجود ندارد. در این محتوا از ایران بروکر به بررسی رابطه طلا و بیت کوین و حتی مقایسه نمودار طلا 18 عیار داخلی و بیت کوین پرداخته شده است.

همبستگی طلا و بیت کوین به چه معناست؟

همبستگی (Correlation) نوسان قیمت بین دو دارایی به سه شکل مختلف بیان می‌شود. برای مثال:

• اگر همبستگی طلا و بیت کوین مثبت باشد؛ یعنی به‌طور نسبی هر دو باهم رشد یا ریزش خواهند داشت. همبستگی مثبت به‌صورت 1+ یا 100% نشان داده می‌شود.
• اگر همبستگی طلا و بیت کوین منفی باشد؛ یعنی رابطه قیمت بیت کوین و طلا به‌صورت عکس است. زمان‌هایی که بیت کوین رشد می‌کند، طلا ریزش دارد؛ مواقعی که طلا رشد می‌کند، قیمت بیت کوین ریزشی خواهد بود. همبستگی منفی به‌صورت 1- یا 100-% نشان داده می‌شود.
• اگر همبستگی طلا و بیت کوین صفر باشد؛ یعنی نوسان قیمت طلا و بیت کوین ربطی به یکدیگر نداشته و هرکدام راه خود را می‌روند.

حال برای آنکه بتوانیم درک صحیحی از همبستگی طلا و بیت کوین داشته باشیم. باید بتوانیم به‌درستی رابطه بین این دو دارایی را تحلیل کنیم.

رابطه بین طلا و بیت کوین چیست؟

برای آنکه بتوانیم به رابطه طلا و بیت کوین پی ببریم باید عوامل مختلفی مانند شباهت‌ها، تفاوت و کاربردهای هرکدام را بررسی کنیم. همچنین بررسی عواملی که منجر به نوسان قیمتی این دو می‌شود، حائز اهمیت است.

در نگاه اول ممکن است طلا و بیت کوین شباهت‌هایی داشته باشند، برای مثال:

1- طلا و بیت کوین، هر دو دارایی‌هایی هستند که برخلاف پول‌های فیات، توسط دولت‌ها کنترل نمی‌شوند و افراد زیادی آن‌ها را راهی برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم می‌دانند. طلا چند هزار سال است که به‌عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود. در زمان‌های بحران اقتصادی، تورم یا حتی جنگ، سرمایه‌گذاران به طلا پناه می‌برند. بیت کوین اما یک دارایی جدید است و درحال‌حاضر برخی آن را «طلای دیجیتال» می‌نامند. بااین‌حال، هنوز بسیاری از سرمایه‌گذاران سنتی نسبت به نوسانات شدید بیت کوین بی‌اعتماد هستند.

2- رابطه طلا با بیت کوین از نظر محدودیت منابع نیز مشابه است؛ زیرا منابع طلا محدود و تعداد بیت کوین‌های قابل عرضه، محدود به 21 میلیون واحد است.

اما وقتی دقیق‌تر بررسی کنیم، تفاوت‌ها و پیچیدگی‌های زیادی در رابطه طلا و بیت کوین دیده می‌شود. این تفاوت‌ها را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد که در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.

عوامل تعیین کننده رابطه بین طلا و بیت کوین

دو عامل تعیین کننده رابطه طلا و بیت کوین، یعنی عملکرد مستقل از دولت‌ها و منابع محدود را بررسی کردیم. حال به بررسی سایر عوامل تعیین کننده رابطه طلا و بیت کوین می‌پردازیم:

واکنش به بحران ها و شرایط اقتصادی

طلا معمولاً در دوران بی‌ثباتی اقتصادی عملکرد خوبی دارد و سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش پول خود به آن پناه می‌برند. بیت کوین هم گاهی چنین رفتاری نشان داده، ولی نه همیشه. به‌عنوان‌مثال، در بحران‌های بازارهای جهانی در سال‌ 2024 و 2025، گاهی بیت کوین هم‌پای بازار سهام سقوط کرده و مانند طلا نقش دارایی امن را ایفا نکرده است. همین رفتارهای متفاوت باعث می‌شود رابطه طلا و بیت کوین، گاهی مثبت و گاهی منفی باشد.

سیاست های پولی و نرخ بهره

وقتی بانک‌های مرکزی مثل فدرال رزرو آمریکا، نرخ بهره را افزایش می‌دهند، معمولاً ارزش دلار بالا می‌رود. در این شرایط مردم تمایل دارند دارایی‌های خود را بدون ریسک و به‌منظور کسب سود در بانک‌ها نگه‌دارند؛ در نتیجه قیمت انس جهانی طلا افت می‌کند. در چپنین مواقعی ازآنجایی‌که سرمایه‌گذاری در بیت کوین پُرریسک‌تر است، قیمت آن نیز ممکن است کاهش یابد. در نتیجه در چنین شرایطی، همبستگی طلا و بیت کوین می‌تواند مثبت شود.

مسائل فنی و احساسات بازار کریپتو

ازآنجا که بیت کوین ماهیت کاملا دیجیتالی دارد و بر بستر بلاک چین فعالیت می‌کند، ممکن است اخبار مربوط به این حوزه نیز روی نوسان قیمت آن تأثیرگذار باشد. برای مثال روی‌کارآمدن ETFهای بیت کوین یا اخبار مبنی بر پذیرش یا عدم پذیرش بیت کوین به‌عنوان پول قانونی در برخی کشورها. تمامی این عوامل باعث ایجاد نوسان قیمتی روی بیت کوین می‌شود؛ درحالی‌که این عوامل هیچ تأثیری بر طلا ندارند و همین امر روی همبستگی بیت کوین و طلا موثر خواهد بود.

مقایسه نمودار طلا و بیت کوین

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای بررسی همبستگی طلا و بیت کوین آن است که به مقایسه نمودار طلا و بیت کوین بپردازیم. در تصویر زیر چارت تکنیکال بیت کوین و انس جهانی طلا را در بازه یک سال گذشته (1 خرداد 1403 الی 20 خرداد 1404) مشاهده می‌کنید.

• نمودار آبی پررنگ نوسان قیمت بیت کوین
• نمودار نارنجی نوسان قیمت انس جهانی طلا

همان‌طور که مشاهده می‌کنید قیمت بیت کوین نسبت به طلا نوسان فوق‌العاده بیشتری داشته است. رشد شارپی حدود 95 درصدی در بازه شهریور الی آذر 1404، در ادامه ریزش شدید قیمت از بهمن 1403 الی فروردین 1404 و مجدد رشد شارپی و حتی شکست سقف قیمتی تا خردادماه 1404.

درحالی‌که در این بازه‌های زمانی، قیمت انس طلا نوسان زیادی نداشته و به‌طور پیوسته رشد کرده یا در حال رنج‌زدن بوده است. همین تفاوت در نوسان قیمت بیت کوین و طلا باعث می‌شود، همبستگی این دو دارایی در بازه زمانی‌های مختلف، متفاوت باشد.

• نکته بسیار مهم 1: اگر شما در ایران زندگی می‌کنید. برای آنکه بیت کوین خریداری کنید، ابتدا باید ریال خود را به تتر تبدیل کنید. در نتیجه نوسان قیمت دلار نیز به‌طور غیر مستقیم بر ارزش سرمایه‌گذاری شما در بیت کوین موثر خواهد بود.
• نکته بسیار مهم 2: باید بدانید که قیمت طلا در ایران تنها متأثر از انس جهانی نیست و نرخ ارز (دلار) حتی تأثیر بیشتری بر نوسان قیمت طلای 18 عیار داخلی دارد.

در تصویر زیر در حال مقایسه نمودار بیت کوین و طلای 18 عیار در کنار انس جهانی طلا هستیم. همان‌طور که مشاهده می‌کنید نوسان قیمتی انس طلا و طلای 18 عیار داخلی با یکدیگر متفاوت است.

• نمودار آبی پررنگ نوسان قیمت بیت کوین
• نمودار نارنجی نوسان قیمت انس جهانی طلا
• نمودار آبی فیروزه‌ای نوسان قیمت طلای 18 عیار

تاثیر گذاری بیت کوین بر بازار طلا

شاید بتوان گفت بیت کوین هنوز آن‌قدر اعتماد به خود جلب نکرده که بتواند تأثیر مستقیم و عمیقی بر بازار جهانی طلا داشته باشد، اما نمی‌توان تأثیر روانی آن را نادیده گرفت. وقتی بیت کوین رشد شارپی می‌کند، بخشی از سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود بیشتر، دارایی‌های طلای خود را فروخته و به سمت ارزهای دیجیتال کوچ می‌کنند؛ چون فکر می‌کنند بازدهی بالاتری نصیبشان خواهد شد.

اما نکته جالب اینجا است که گاهی بیت کوین و طلا هم‌زمان رشد یا افت می‌کنند؛ چرا؟ چون گاهی احساسات کلی بازار (مثل ترس از رکود یا ریسک‌های ژئوپلیتیک) روی هر دو اثر مشابهی دارد. برای مثال، در بحران کووید، ابتدا قیمت هر دو دارایی طلا و بیت کوین سقوط و بعد رشد کردند.

تحلیل رابطه بین ارزهای دیجیتال و طلا

تا اینجا متوجه شدیم عواملی مانند نرخ بهره و سیاست‌های پولی-مالی، تنش‌های سیاسی و رویدادهای ژئوپلیتیک می‌تواند روی قیمت ارزهای دیجیتال و طلا مؤثر باشد. مخصوصاً تأثیر این موارد روی طلا کاملاً مشخص است.

بااین‌حال در رابطه با نوسان قیمت ارزهای دیجیتال عوامل دیگری مانند تغییر در تیم پشتیبانی، رونمایی از تکنولوژی جدید، انواع سرقت و پروژه‌های اسکم، حمله هکرها به بلاک چین و کیف پول‌ها، باعث ایجاد نوسان قیمت ارزهای دیجیتال خواهد شد.

ارائه نتیجه قطعی و دقیق برای تحلیل رابطه بین ارزهای دیجیتال و طلا باتوجه‌به نوظهور بودن بازار ارز دیجیتال کاری بس دشوار است. به همین دلیل تمامی سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنند که حتماً از ارزهای دیجیتال با پشتوانه قوی، مانند بیت کوین نیز در کنار طلا در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشید.

کلام پایانی| آیا بین طلا و بیت کوین همبستگی وجود دارد؟

آیا بین طلا و بیت کوین همبستگی وجود دارد؟ جواب کوتاه این است: گاهی بله گاهی خیر! رابطه طلا با بیت کوین رابطه‌ای متغیر و وابسته به شرایط اقتصادی و روانی بازارهای مالی، شرایط فنی ارزهای دیجیتال و تصمیمات دولت‌ها است. هنوز نمی‌توان به‌صورت قطعی گفت که این دو دارایی همیشه همسو یا معکوس با هم حرکت می‌کنند.

اگر قصد سرمایه گذاری در طلا یا بیت کوین را دارید، توصیه می‌شود که نه صرفاً بر اساس موج‌های احساسی بازار، اخبار و حرف‌های دوستان و آشنایان، بلکه با تحلیل داده‌ها و بررسی دقیق رفتار تاریخی این دو دارایی، در زمان‌های مناسب نسبت به خرید هم طلا و هم بیت کوین اقدام کنید. همچنین سرمایه‌گذارن باتجربه، توصیه می‌کنند در سبد دارایی خود بر اساس میزان ریسک‌پذیری یا ریسک‌گریزی‌تان هر دو را داشته باشید.