سجده های طولانی، اشک های عاشقانه؛روایتی متفاوت از شهید رئیسی
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، همزمان با فرارسیدن نخستین سالگرد شهادت مظلومانه رئیس‌جمهور مردمی، شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و جمعی از شهدای خدمت، پرونده‌ای ویژه برای بازخوانی ابعاد شخصیتی، کارنامه و رویکردهای مدیریتی این شهید والامقام تهیه کرده‌ایم. در همین راستا، گفت‌وگویی با آیت‌الله شب‌زنده‌دار، دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه و عضو فقهای شورای نگهبان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
تسنیم: از برجسته‌ترین ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی آیت‌الله شهید رئیسی چه بود؟
در مدتی که با ایشان آشنا بودم به‌ویژه در سال‌های اخیر که این آشنایی عمیق‌تر شد ویژگی‌هایی در ایشان به‌وضوح مشاهده می‌شد که بسیار تأثیرگذار و الهام‌بخش بود. از جمله مهم‌ترین این ویژگی‌ها، اخلاص و خستگی‌ناپذیری در انجام وظایف بود. این اخلاص در رفتار و عملکرد ایشان ریشه در باور راسخ به مبدأ و معاد داشت. به‌عبارتی، اعتقاد عمیق ایشان به وجود خدای متعال، مسئولیت در برابر حق تعالی و یقین به زندگی پس از مرگ، سبب می‌شد که همواره در انجام امور، نگاهی الهی و آخرت‌محور داشته باشند.
شهید رئیسی روحیه محاسبه‌گر داشتند. ایشان پیوسته با خود این محاسبه را داشتند که آیا آنچه انجام می‌دهند مورد رضایت پروردگار است یا خیر؛ و این روحیه، در تمام مراحل زندگی ایشان مشهود بود. همچنین، دغدغه خدمت به خلق خدا، استواری و ارتقای نظام اسلامی، همواره در ذهن و دل ایشان جای داشت.
حقیقتاً شهید بزرگوار فراتر از توان معمول خود تلاش می‌کردند. شب و روز برای ایشان تفاوتی نداشت؛ گرما و سرما مانعی در اراده ایشان ایجاد نمی‌کرد. امام نهم، امام جواد علیه‌السلام در نامه‌ای به علی بن مهزیار فرمودند که تو را در همه امور ازجمله انجام وظایف، خدمت به امام، دلسوزی و تعظیم شعائر دین آزموده‌ام. و همچنین فرمودند؛ تو در راه انجام وظایف، شب را از روز و گرما را از سرما باز نمی‌شناختی. این توصیف دقیقاً در مورد شهید بزرگوار، آیت‌الله رئیسی رضوان‌الله‌علیه، صادق بود.
ایشان در مسیر انجام وظیفه، خستگی، دشواری، آسانی یا سختی کار را ملاک قرار نمی‌دادند و تنها در اندیشه انجام وظیفه با نیت خالصانه و خدمت به اسلام و مردم بودند. این سخن به‌معنای بی‌نقص بودن تمامی تصمیمات و اقدامات ایشان نیست؛ چرا که ایشان نیز همچون هر انسان دیگری بشر بودند. اما آنچه در ایشان برجسته و ارزشمند بود، نیت پاک، صداقت در عمل، و اخلاص در خدمت بود که همواره در رفتار و کردارشان جلوه‌گر بود.
از جمله شواهد روشنی بر بزرگی و خلوص مرحوم آیت‌الله شهید رئیسی، تعابیر بلند و ستایش‌های صریح رهبر معظم انقلاب نسبت به ایشان بود. این تعاریف، نشان‌دهنده شناخت عمیق معظم‌له از شخصیت و عملکرد این شهید بود؛ و در واقع، نوعی شهادت بر مراتب اخلاص و تعهد این بزرگوار محسوب می‌شود.
تسنیم: آیا خاطره خاصی در این زمینه از شهید رئیسی دارید؟
آیت‌الله شب‌زنده‌دار: یاد دارم در روزهای پایانی عمر شریف شهید رئیسی، مسئله‌ای مهم در یکی از شهرستان‌ها پیش آمده بود. برای پیگیری آن موضوع، وقت ملاقات گرفتم و به دیدار ایشان در نهاد ریاست‌جمهوری رفتم. هنگام ورود، شخصی نیز همراه من شد و در خودرو کنارم نشست. احتمالاً به واسطه همراهی با من، تصور بر این بود که اجازه ورود به داخل ساختمان را خواهد داشت، اما طبیعی بود که بدون هماهنگی قبلی، اجازه ندادند ایشان به طبقه بالا و محل دیدار با آقای رئیسی وارد شود؛ لذا ایشان در حیاط منتظر ماند. من به طبقه بالا رفتم. آقای رئیسی با لطف و محبت همیشگی، پذیرای بنده شدند. وقتی موضوع را با ایشان در میان گذاشتم، بلافاصله اهمیت آن را درک کردند و فرمودند که شخصاً پیگیری خواهند کرد. سپس به ایشان عرض کردم که فردی همراه من آمده و اکنون در حیاط منتظر است. ایشان فوراً تماس گرفتند و دستور دادند آن فرد را نیز به بالا بیاورند. پس از ورود آن فرد و بیان مشکلش، آیت‌الله رئیسی بی‌درنگ و بدون ارجاع به دیگران، شخصاً با تماس تلفنی موضوع را پیگیری و همان‌جا مشکل را حل کردند. بعدها شنیدم که این اقدام فوری و مستقیم، تأثیر بسیار مثبتی در میان مسئولان آن بخش برجای گذاشت؛ چرا که پیش از آن، امیدی به حل آن مشکل نداشتند.
هرچند پیش از این نیز با ایشان آشنایی داشتم و از برخی فضائلشان باخبر بودم، اما آنچه موجب توجه ویژه و لطف مضاعف ایشان به بنده شده بود، به گفته خودشان این بود که در دوره‌ای که در مشهد تدریس می‌کردند، کتاب “الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر” را تدریس می‌کردند و در همین زمینه، نوارهای سخنرانی بنده درباره امر به معروف و نهی از منکر را برای استفاده در درس خود گوش می‌دادند. این ارتباط علمی و محتوایی، به لطف و محبت ایشان نسبت به بنده عمق بیشتری داده بود. خداوند متعال ایشان را مشمول رحمت واسعه خویش قرار دهد و ان‌شاءالله آثار و برکات خدمات خالصانه ایشان در نشئه برزخ و در قیامت آشکار خواهد شد و رضوان خدا بر او باد.
تسنیم: جایگاه آیت‌الله شهید رئیسی در میان علما و بزرگان حوزه علمیه چگونه بود؟
آیت‌الله شب‌زنده‌دار: تا آن‌جایی که بنده اطلاع دارم و با فضای حوزه آشنایی دارم، ایشان نزد تمام علمایی که می‌شناختم، مورد احترام فراوان بودند. شاید بتوان گفت که همگی ایشان را به همان صفاتی که پیش‌تر اشاره شد اخلاص، تواضع، روحیه خدمت و تعهد می‌شناختند و به همین دلیل نیز علاقه‌مندی و ارادت خاصی نسبت به ایشان داشتند. از همین رو، فقدان این شخصیت بزرگ برای تمامی آن بزرگواران بسیار دردناک و تأثرانگیز بود.
تسنیم: سیر و سلوک معنوی، عرفانی و ارتباط قلبی شهید رئیسی با اهل‌بیت علیهم‌السلام چگونه بود؟
آیت‌الله شب‌زنده‌دار: ایشان از این منظر ویژگی‌های ممتاز و برجسته‌ای داشتند. در دوره‌ای که مسئولیت تولیت آستان قدس رضوی را برعهده داشتند، خادمی حضرت رضا علیه‌السلام را برای خود شرف بالایی می‌دانستند و این جنبه از شخصیت ایشان بیشتر نمایان بود. در ملاقات‌هایی که بنده نیز در همان ایام در حرم مطهر با ایشان داشتم، به‌وضوح دیده می‌شد که خادمی آستان حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام را برای خود افتخاری بزرگ می‌دانستند و با تمام وجود نسبت به این جایگاه متواضع بودند.
هرگز در رفتار ایشان اثری از مقام‌طلبی یا نشان‌دادن موقعیت تولیت و ریاست دیده نمی‌شد؛ بلکه خادمی بارگاه امام رضا علیه‌السلام را با افتخار و تواضع عهده‌دار بودند. تنها به‌دلیل امر مستقیم رهبر معظم انقلاب بود که ایشان مسئولیت قوه قضائیه را پذیرفتند. در غیر این صورت، به هیچ وجه مایل نبودند آن جایگاه معنوی و افتخارآمیز را ترک کنند. حتی این پذیرش هم با حالتی از تأثر و دلبستگی به خدمت در کنار ضریح مطهر همراه بود و از سر وظیفه و اطاعت صورت گرفت.
یکی از ویژگی‌های برجسته آیت‌الله شهید رئیسی، انس و الفت ایشان با عبادت و مناجات با پروردگار متعال بود. سجده‌های طولانی، اشک‌های عاشقانه و خلوت با خداوند بخشی جدایی‌ناپذیر از سیره عبادی ایشان به شمار می‌آمد. حتی در فرصت‌های کوتاهی که برای تشرف به حرم مطهر حضرت رضا علیه‌السلام فراهم می‌شد، ایشان با اشتیاق می‌کوشیدند در یکی از نمازهای جماعت ولو یک وعده شرکت کنند و از ثواب آن بهره‌مند شوند.
با اینکه جایگاه رسمی و مدیریتی ایشان اقتضا می‌کرد از امکانات خاصی استفاده کنند، اما نهایت تواضع را در سلوک خود داشتند. به‌یاد دارم در یکی از سفرهایی که در هتل ولایت که برای طلاب و علما هست اقامت داشتیم، ایشان نیز همان‌جا سکونت کردند و اتاقی عادی مانند دیگران گرفتند. رفتارشان کاملاً ساده و بی‌تکلف بود.
حتی یادم هست در همان سفر، برخی افراد نوزاد خود را نزد ایشان آوردند تا اذان و اقامه در گوش نوزاد بگویند، و ایشان با کمال تواضع این درخواست را پذیرفتند. این‌ها جلوه‌هایی از روحیه طلبگی ایشان بود که در تمام شئون رفتاری و اجتماعی ایشان نمایان بود.
با وجود مسئولیت‌های کلان، ایشان بارها در سخنرانی‌های عمومی خود تصریح می‌کردند: «من یک طلبه‌ام» و همین عنوان را بزرگ‌ترین افتخار خود می‌دانستند. ایشان ارزش واقعی خود را در طلبگی، و در خدمت در اردوگاه حضرت بقیة‌الله الأعظم (ارواحنا فداه) می‌دیدند؛ و این مسئله نشان می‌داد که به‌خوبی درک کرده بودند که معنای واقعی طلبگی چیست، و هرگز ظاهر امور دنیوی را بر آن ترجیح ندادند.
بحمدالله، روحیه جهادی و اخلاص در خدمت در ایشان موج می‌زد؛ و دور از ذهن نیست اگر بگوییم خدای متعال به‌پاس همین اخلاص، مجاهدت‌ها و صفات برجسته، شهادت را نیز نصیب ایشان فرمود. چرا که شهدا نیز در محفل انس الهی، بهره‌مند از قرب الهی و انس با حق‌تعالی‌اند.
خداوند روح این عالم مجاهد و بنده مخلص خود را قرین رحمت واسعه‌اش قرار دهد. ان‌شاءالله ما نیز تا پایان، ثابت‌قدم در مسیر ولایت و خدمت به دین باقی بمانیم.
انتهای پیام/
