سرفصل های فروپاشی اسرائیل؛ از تهدیدات خارجی تا بحران داخلی

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، رژیم جعلی صهیونیستی از زمان شکلگیری در اراضی اشغالی فلسطین، همواره یکی از موضوعات اصلی در مراکز تحلیل سیاسی و راهبردی منطقه و جهان بوده و طی یک دهه و نیم گذشته، یعنی از سال 2010 تا 2025، این رژیم تحولات عمیق و سریعی را از سر گذرانده که بسیاری از تحلیلگران و ناظران را بر آن داشته است آینده موجودیت رژیم جعلی اسرائیل را نهتنها از نظر ثبات آن، بلکه در سطح بقای این رژیم هم بهشکل جدی زیر سؤال ببرند.
تحلیلها در این زمینه بهدنبال ارائه پاسخهای قطعی نیست، بلکه تعاملات درهمتنیده داخلی منطقهای و بینالمللی را رصد میکند که احتمال دارد در مجموع به تدوین سناریوهایی که به نابودی و فروپاشی ساختار فعلی رژیم صهیونیستی میشود، منجر گردد.
یک نظرسنجی انجامشده توسط مؤسسه مطالعاتی یوگاو انگلیس نشان داد که تقریباً نیمی از شهروندان کشورهای اروپایی و غربی دیدگاه منفی نسبت به اسرائیل دارند و این بیانگر شکاف فزاینده بین دولتها و ملتهای غربی در رویکرد آنها در قبال اسرائیل است.
گسترش نفرت عمومی از صهیونیستها در جوامع آمریکایی و اروپایی
آمریکا، برجستهترین متحد و حامی سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی بهشمار میرود که دهههاست حمایت راهبردی خود را از این رژیم در همه سطوح حفظ کرده است، اما با وجود این طی سالهای گذشته بهویژه بعد از جنگ کنونی غزه اتحاد در آمریکا بهویژه در سطح افکار عمومی در زمینه حمایت از اسرائیل، با چالشهای فزایندهای مواجه شده است.
یک نظرسنجی انجامشده توسط مرکز مطالعاتی پیو در سال 2025 نشان داد که 53 درصد آمریکاییها، اسرائیل را نامطلوب میدانند؛ در حالی که این رقم در سال 2022 حدود 42 درصد بود، این روند بیانگر کاهش قابل توجه حمایت مردمی آمریکا بهویژه میان جوانان از اسرائیل است که میتواند منجر به افزایش فشار بر تصمیمگیرندگان آمریکایی در سطح حمایت این کشور از اسرائیل در سالهای آینده شود.
رویکرد کشورهای اروپایی و غربی هم نسبت به رژیم صهیونیستی بهویژه بعد از جنگ غزه در سال 2023 شاهد نوسانات قابلتوجهی بوده است و کشورهای کلیدی مانند فرانسه و آلمان علناً از سیاستهای نظامی و ضدانسانی اسرائیل انتقاد کردهاند و برخی از برنامههای کمکهای اروپایی به اسرائیل تحت فشار افکار عمومی این کشورها، مورد بازنگری قرار گرفتهاند.
مرکز تحقیقاتی و تحلیلی کارنگی اروپا در مطالعهای به این منظور اعلام کرد: حمایتهای کشورهای اروپایی از اسرائیل و سکوت مقابل جنایات این رژیم منجر به فرسایش اعتبار اروپا در خاورمیانه شده و آنها را مجبور به بازنگری در مواضع خود کرده است.
محور مقاومت؛ بزرگترین چالش اسرائیل
طی سالهای اخیر شاهد تحولات عمده در سطح روابط اعراب و رژیم صهیونیستی بودهایم که مهمترین آنها امضای توافقهای عادیسازی میان برخی از رژیمهای عربی با تلآویو در سال 2020 است. با وجود انتقادات عمومی شدیدی که ملتهای عربی و اسلامی از این توافقنامهها بهویژه در طول جنگ غزه داشتهاند، اما کشورهای امضاکننده قراردادهای مذکور روابط سیاسی و اقتصادی خود را با رژیم صهیونیستی حفظ کردهاند،
در این میان، محور مقاومت همچنان در همه سطوح دشمنی با رژیم صهیونیستی را در منطقه حفظ کرده است و مواضع عملی این محور در دشمنی و مقابله با تجاوزات و توطئههای دشمن صهیونیستی را در طول نبرد طوفان الاقصی دیدیم؛ جایی که اعضای این محور عملاً در صحنه حمایت از مردم و مقاومت غزه حاضر شدند و فداکاریهای زیادی در این مسیر انجام دادند.
روابط رژیم صهیونیستی با ترکیه در سال 2024 شاهد کاهش چشمگیری بوده است؛ بهطوری که تحلیلگران در وبسایت رسپانسیبل استاتکرافت اعلام کردند؛ علیرغم سابقه طولانی همکاری اقتصادی میان آنکارا و تلآویو اما بهدلیل مواضع اخیر کابینه اسرائیل علیه ترکیه، روابط میان دو طرف دچار تنشهایی شده است.
تلاشهای داخلی صهیونیستها؛ درگیری میان حریدیها و جامعه سکولار
جامعه صهیونیستی شاهد شکاف عمیق میان جناحهای سکولار و حریدی است؛ بهویژه با نفوذ روزافزون حریدیهای افراطی در این جامعه که بار بزرگی بر دوش سکولارها هستند.
آمار منابع عبری نشان میدهد که حریدیها در جامعه اسرائیل بهسرعت در حال رشد هستند و پیشبینی میشود تا سال 2050 یکسوم جمعیت اسرائیلیها را تشکیل دهند. این گروه افراطی بهشدت به کمکهای اجتماعی متکی هستند و از حضور در ارتش هم معافند که همین مسئله شکافی فزاینده از نظر اقتصادی و امنیتی در جامعه اسرائیلی ایجاد میکند.
برخی از تحلیلگران صهیونیست این پدیده را «جنگ تولد» نامیدهاند که به یک درگیری جمعیتی دیرینه میان حریدیها و سکولارها اشاره دارد، همچنین در دوره کنونی، اسرائیل میان اختلافات شدید میان سکولارها و حریدیها یکی از آشفتهترین دورههای سیاسی خود را تجربه میکند.
این اختلافات سیاسی، اعتماد عمومی اسرائیلیها به نهادهای رسمی را از بین برده، اثربخشی تصمیم گیری را تضعیف کرده است و اکنون بر سیاست خارجی و امنیتی این رژیم تأثیر میگذارد. ناظران امور رژیم صهیونیستی معتقدند که در سایه عدم وجود یک چشمانداز سیاسی منظم در جامعه اسرائیل، تنشهای داخلی صهیونیستها گسترش خواهد یافت.
تهدید دولت واحد فلسطین
تحلیلگران امنیتی رژیم صهیونیستی نسبت به سناریوی وحشتناکی برای این رژیم هشدار میدهند که در آن درگیری با فلسطینیها منجر به تشکیل کشور فلسطین با حقوق برابر برای همه ساکنان این سرزمین شود.
طبق تحلیل انجامشده توسط مؤسسه امنیت داخلی رژیم صهیونیستی وابسته به دانشگاه تلآویو، فقدان یک راهکار سیاسی و ادامه سیطره اسرائیل بر کرانه باختری بدون اعطای حقوق کامل به فلسطینیها میتواند منجر به یک خیزش بزرگ شود که سیطره ماهیت یهودی بر فلسطین را غیرممکن میسازد.
این مرکز صهیونیستی تأکید کرد که رشد مداوم جمعیت فلسطین بدون وجود یک راهکار سیاسی مورد توافق میان فلسطینیها و اسرائیلیها میتواند سناریوی سیطره مردم فلسطین بر این سرزمین را بهمرور زمان واقعیتر کند و منجر به تشدید بحرانهای داخلی اسرائیل شود.
چالش امنیتی و تهدیدات نظامی
با وجود اینکه رژیم صهیونیستی در سایه برخورداری از حمایت نامحدود آمریکا و غرب، یکی از بزرگترین ماشینهای نظامی و کشتار در منطقه را در اختیار دارد، سال 2025 برای این رژیم همراه با مجموعهای از تهدیدات نظامی پیچیده و بیسابقه بود که تا حد خطرات موجودیتی برای اسرائیل رسیده است.
ناظران امور معتقدند، در حالی که اسرائیل همزمان با فرسایش قابلیتهای بازدارندگی خود در چندین جبهه مواجه است، در بحبوحه تغییرات راهبردی منطقهای و بین المللی که اصلاً به نفع این رژیم نیست، صحبت از فروپاشی و نابودی اسرائیل دیگر شعار نبوده و به یک موضوع جدی بحث در میان برخی از اندیشکدههای مطالعاتی تبدیل شده است.
عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023 نقطه عطفی در ضربه به دکترین امنیتی رژیم صهیونیستی بود و به شکل قابل توجهی شکنندگی سیستم امنیتی و هشدار اولیه رژیم را آشکار کرد و نشان داد که اسرائیل با وجود برتری اطلاعاتی، برای غافلگیری تاکتیکی از سوی مقاومت فلسطین آماده نبود.
تحلیلگران کارنگی معتقدند، خطر مهمتر برای اسرائیل این است که حماس ممکن است رویکرد حزب الله را دنبال کند؛ به این صورت که فعالیت سیاسی خود را حفظ کرده و در عین حال به عنوان یک شاخه مسلح در فلسطین فعال بماند. این معادله، اسرائیل را در یک دوراهی بزرگ قرار میدهد و آن را مجبور میکند در میان یک جنگ بیپایان و فرسایشی برای نابودی حماس دست و پا بزند.
خطر بزرگی که از یمن، اسرائیل را تهدید میکند
تحلیلگران صهیونیست میگویند که جنبش انصارالله یمن، از یک بازیگر محلی به یک قدرت منطقهای تاثیرگذار و تهدید مستقیم برای اسرائیل تبدیل شده و قابلیتهای موشکی خود را در حملات پیاپی به اسرائیل نشان داده است؛ جایی که سیستمهای پدافندی چند لایه ارتش اسرائیل بارها شکست خود را در برابر موشکهای یمن نشان دادهاند.
بر این اساس، حملات یمنیها به اسرائیل و محاصره دریایی و هوایی علیه این رژیم محدود به حمایت سیاسی از حماس نیست؛ بلکه یمن تبدیل به یک تهدید مستقل علیه اسرائیل شده و موشکهای یمنیها میتوانند به دورترین نقاط در مرکز تلآویو برسند که این پیشرفتی قابل توجه است.
این تهدید بیسابقه از سمت جنوب، جبهه جدیدی را باز کرده که محاسبات امنیتی اسرائیل را به هم میریزد و ارتش آن را مجبور میکند که هزینههای گزافی صرف انجام حملات علیه یمن که در یک نقطه جغرافیایی دور قرار دارد، کند و به این ترتیب منابع و قابلیتهای خود را برای واکنشهای سریع در جبهههای دیگر از دست بدهد.
علاوه بر آن، ایران همچنان بزرگترین تهدید موجودیتی علیه رژیم صهیونیستی در منطقه به شمار میرود و افزایش اتکای این رژیم به نیروهای ذخیره، افزایش مدت خدمت نظامی اجباری، گسترش مناطق حائل و تشدید حملات هوایی علیه غزه همگی بیانگر آسیب پذیری امنیتی بیسابقهای هستند که اسرائیل تجربه میکند.
بر همین اساس، محافل عبری معتقدند که اگر جبهههای جنگ در منطقه همچنان شعله ور شوند اسرائیل ممکن است خودش را در نقطه فروپاشی کامل ببیند.
مهاجرت معکوس و فرار مغزها
تهدیدات جمعیتی رژیم صهیونیستی محدود به جنبه سیاسی نیست، بلکه به ابعاد عمیق اقتصادی و اجتماعی گسترش مییابد. اقتصاددانان هشدار میدهند که کاهش سرمایهگذاریهای خارجی در اسرائیل (فلسطین اشغالی) و فرار افراد ثروتمند و متخصص به کشورهای خارجی در سایه چالشهای داخلی و امنیتی که اسرائیل گرفتار آن شده، عواقب اقتصادی و اجتماعی سنگینی برای این رژیم خواهد داشت.
طبق گزارش منتشر شده توسط مرکز مطالعات راهبردی رژیم صهیونیستی، وخامت اوضاع سیاسی ، امنیتی و حقوقی میتواند منجر به تعمیق بحران داخلی شود که طی آن قشر ماهر و نخبه جامعه اسرائیل به مرور به مهاجرت فکر میکنند و این امر به سرمایه انسانی و فنی لازم جهت رشد اقتصادی مداوم و نوآوری و فناوری که از مهمترین ارکان قدرت اسرائیل هستند، آسیب میزند.
در بحبوحه آشفتگیهای امنیتی و سیاسی مکرر رژیم صهیونیستی، آمارهای اخیر شاخصهای نگران کنندهای را در مورد افزایش نرخ مهاجرت قشر متخصص و نخبه اسرائیل به ویژه در زمینههای فناوری و تحقیقات علمی نشان میدهد.
تجزیه و تحلیلهای مراکز تحقیقات امنیتی حاکی از آن است که بحرانهای پی در پی اسرائیل، از جنگ در غزه گرفته تا آشفتگیهای سیاسی داخلی، تعداد قابل توجهی از نخبگان حرفهای را به سمت مهاجرت به کشورهای خارجی برای یافتن ثبات و فرصتهای حرفهای بهتر سوق میدهد.
پدیده فرار مغزها و مهاجرت سرمایهگذاران و نخبگان از فلسطین اشغالی در صورت ادامه یافتن، میتواند بحران کمبود پرسنل متخصص اسرائیل را تشدید کند و برتری این رژیم در سطح فناوری را به شدت در معرض خطر قرار دهد.
چالشهای اقتصادی و اجتماعی
مشکلات اقتصادی و در وهله نخست، هزینه بالای زندگی به یک نگرانی عمده در جامعه صهیونیستی تبدیل شده و طبق نظرسنجی انجام شده توسط نهاد موسوم به موسسه دموکراسی اسرائیل، تقریباً 60 درصد اسرائیلیها افزایش هزینههای زندگی به ویژه قیمت مسکن را بزرگترین چالش زندگی روزمره خود میداند و معتقدند که کابینه مسئول مستقیم تشدید این بحران است.
دادهها نشان میدهد که تقریباً سه چهارم خانوارهای اسرائیلی مجبورند برای مقابله با فشارهای اقتصادی، هزینههای روزانه خود را کاهش دهند که این امر موجب ایجاد حس اضطراب عمومی به ویژه در میان جوانان و طبقه متوسط میشود که احساس میکنند توان آنها برای رسیدن به ثبات اجتماعی و مالی رو به کاهش است.
رژیم صهیونیستی همچنین از شکافهای اجتماعی و اقتصادی ریشهداری رنج میبرد که در توزیع نابرابر ثروت و خدمات در میان اقشار مختلف جامعه این رژیم آشکار میگردد.
همانطور که گفته شد، حریدیها در جامعه صهیونیستی به شدت به کمکها و حمایتهای اجتماعی متکی هستند و این در حالی است که گروههای سکولار به ویژه افراد در طبقات متوسط و بالا علاوه بر کمکهای خود به خدمات نظامی و امنیتی، بار تامین بودجه عمومی از طریق مالیات را هم به دوش میکشند.
این نابرابری موجب ایجاد تنشهای اجتماعی میشود و فشار فزایندهای را بر خزانه عمومی وارد میسازد.
نابودی اسرائیل چه زمانی و چگونه خواهد بود؟
به همین دلیل، شمار زیادی از سران و کارشناسان امنیتی رژیم صهیونیستی چشم اندازهای تاریکی در مورد آینده استراتیک این رژیم دارند. در این زمینه یوآل دیسکین، رئیس اسبق شاباک هشدار داد که ادامه فقدان یک راهکار سیاسی برای حل درگیری فلسطین و اسرائیل میتواند منجر به رسیدن به نقطهای بیبازگشت شود؛ جایی که اسرائیل هویت یهودی خود را از دست خواهد داد.
تحلیلگران و ناظران امور معتقدند که اختلافات شدید داخلی همراه با تنشهای امنیتی مزمن میتواند جایگاه منطقهای و بینالمللی اسرائیل را به شدت تضعیف کند و توانایی آن در مقابله با چالشهای داخلی و خارجی را از بین ببرد.
بنابراین چندین سناریو پیش روی آینده اسرائیل قرار دارد، از یک حکومت متشنج گرفته تا یک موجودیتی که دائما با شکافهای داخلی دست و پنجه نرم میکند و در جدیترین موارد، فروپاشی ناگهانی ناشی از یک جنگ تمام عیار خارجی یا جنگ داخلی، سناریویی قابل پیشبینی است.
در پایان به این نتیجه میرسیم که سوال در مورد فروپاشی اسرائیل دیگر این نیست که آیا اسرائیل نابود خواهد شد یا نه؛ بلکه سوال این است که اسرائیل چه زمانی و چگونه از بین خواهد رفت؟
انتهای پیام/