علت خمیازه کشیدن زیاد چیست و چگونه درمان می‌شود؟
آیا کمبود ویتامین یا اکسیژن علت خمیازه زیاد است؟
برخی نظریه‌ها مطرح می‌کنند که علت خمیازه زیاد ممکن است با مواردی مانند کمبود ویتامین‌ها، تغییرات فشار خون یا نوسانات سطح اکسیژن مرتبط باشد. بااینحال، شواهد علمی معتبری وجود ندارد که این عوامل را به‌طور مستقیم به خمیازه کشیدن زیاد مرتبط سازد.
با اینکه کمبود ویتامین‌ها، به‌ویژه ویتامین B12 و آهن، می‌تواند موجب خستگی و در نتیجه خمیازه شود، خودِ خمیازه زیاد به‌طور مستقیم به کمبود ویتامین نسبت داده نشده است.
علت خمیازه کشیدن به سطح اکسیژن مغز مربوط نیست
همچنین، کاهش سطح اکسیژن خون به‌طور مستقیم به عنوان علت خمیازه زیاد شناخته نمی‌شود، اما برخی بیماری‌ها مانند آپنه خواب که موجب کاهش اکسیژن‌رسانی می‌شوند، می‌توانند علت خمیازه زیاد باشند.
در نهایت، اختلالی به نام سنکوپ وازوواگال نیز ممکن است باعث افت ناگهانی فشار خون و ضربان قلب شود و خمیازه، به‌عنوان یکی از علائم آن، بروز کند.
تشخیص خمیاز کشیدن زیاد
برای تشخیص علت، پزشک ابتدا درباره‌ی داروهای مصرفی و الگوی خوابتان پرس‌وجو خواهد کرد تا ببیند آیا خواب کافی و باکیفیت دارید یا خیر. در صورتی‌که علت به خواب مربوط نباشد، ممکن است آزمایش‌های تشخیصی انجام شود.
یکی از آزمایش‌ها، نوار مغزی (EEG) است که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه می‌گیرد و به تشخیص بیماری‌هایی مانند صرع، اختلالات خواب‌گردی، آسیب‌های مغزی، سکته یا زوال عقل کمک می‌کند.
تصویربرداری MRI نیز ممکن است انجام شود. این روش با استفاده از میدان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر دقیقی از اندام‌ها ارائه می‌دهد و در تشخیص بیماری‌های مغز، نخاع، مشکلات قلب، ناهنجاری‌های کبد و سایر اندام‌های مهم کاربرد دارد.
درمان خمیازه کشیدن زیاد
اگر داروها علت خمیازه زیاد باشند، پزشک ممکن است کاهش دوز دارو را پیشنهاد دهد. اما پیش از هرگونه تغییر در مصرف دارو، حتماً با پزشک مشورت کنید. در صورتی‌که علت، اختلال خواب باشد، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌هایی مانند ملاتونین یا داروهای خاص را توصیه کند.
پزشک ممکن است پیشنهاد دهد برای داشتن خواب بهتر، از تکنیک‌های زیر استفاده کنید:
- پایبندی به برنامه خواب منظم، یعنی هر روز تقریباً در زمان مشخصی بخوابید و بیدار شوید.
- ورزش منظم برای کاهش استرس و مصرف انرژی در طول روز تا شب راحت‌تر بخوابید.
- پرهیز از مصرف کافئین، الکل و خوردن وعده‌های سنگین غذایی پیش از خواب.
- تاریک، خنک و ساکت نگه‌داشتن اتاق خواب تا سریع‌تر به خواب بروید.
- حذف دستگاه‌های الکترونیکی از اتاق خواب برای جلوگیری از حواس‌پرتی و نور آبی که خواب را مختل می‌کند.
اگر خمیازه ناشی از بیماری جدی باشد، درمان فورا آغاز می‌شود
اگر خمیازه کشیدن زیاد نشانه‌ی بیماری جدی مثل صرع یا نارسایی کبد باشد، پزشک فورا درمان علت اصلی را آغاز خواهد کرد.
بیشتر بخوانید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با توجه به دلایل متعدد احتمالی برای خمیازه کشیدن زیاد، مراجعه به پزشک برای یافتن علت دقیق اهمیت زیادی دارد. اگر ناگهان شروع به خمیازه بیش از حد کرده‌اید، یا بدون دلیل مشخصی بیشتر از حد معمول خمیازه می‌کشید، با پزشک مشورت کنید.
همچنین اگر اخیراً داروی جدیدی مصرف می‌کنید و متوجه افزایش خمیازه کشیدن خود شدید، این موضوع را نیز با پزشک در میان بگذارید. برای کمک به فرآیند تشخیص، می‌توانید در زمان مراجعه فهرستی دقیق از داروهای فعلی، سوابق بیماری‌ها و همچنین زمان شروع خمیازه‌های غیرعادی و دفعات آن را همراه داشته باشید.
خمیازه کشیدن زیاد ممکن است صرفاً نشانه‌ای از خستگی باشد، اما گاهی می‌تواند بیانگر یک اختلال زمینه‌ای باشد. در صورت تداوم، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت اصلی مشخص و در صورت نیاز درمان مناسب انجام شود.
سوالات متداول
-
آیا خمیازه کشیدن زیاد نشانه‌ی بیماری است؟
خمیازه کشیدن زیاد معمولاً به دلیل خستگی، کم‌خوابی یا مصرف برخی داروهای درمان افسردگی و اضطراب، مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)، اتفاق می‌افتد. بااینحال، گاهی اوقات این خمیازه کشیدن بیش از حد می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی یا برخی تومورها باشند.
-
آیا علت خمیازه زیاد کمبود اکسیژن است؟
خمیازه کشیدن زیاد به این معنا نیست که بدن شما دچار کمبود اکسیژن شده است. این حالت معمولاً بر اثر خستگی یا کم‌خوابی رخ می‌دهد. بعضی افراد هم ممکن است تنها با دیدن یا شنیدن خمیازه‌ی دیگران، خودشان هم خمیازه بکشند.
-
آیا کم‌آبی بدن، باعث خمیازه می‌شود؟
کم‌آبی معمولاً مستقیماً باعث خمیازه کشیدن نمی‌شود. اما می‌تواند شما را خواب‌آلودتر و خسته‌تر از حد معمول کند که همین حس می‌تواند به خمیازه منجر شود.
-
چرا گاهی احساس می‌کنم باید خمیازه بکشم تا نفس عمیق بکشم؟
این احساس می‌تواند ناشی از تنگی نفس (دیس‌پنه) باشد که ممکن است علل مختلفی از جمله اضطراب، آسم یا شرایط جدی‌تری مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) داشته باشد.
