لاستیک بهطور طبیعی سفید است؛ پس چرا تایر خودروها را به رنگ سیاه میسازند؟
لاستیک بهطور طبیعی سفیدرنگ است، پس چرا تایرهای خودرو سیاه هستند؟ بهگفتهی شرکت بریجستون، یکی از تولیدکنندگان برجسته ژاپنی، وضعیت همیشه چنین نبوده است. در گذشته، تایرهای خودرو سفید بودند، اما با گذشت زمان، افزودن مادهای به نام کربن سیاه به ترکیب لاستیک رواج یافت. این ماده موجب افزایش دوام، مقاومت و طول عمر تایرها میشود.
کربن سیاه مادهای است که حدود ۹۷ درصد آن را کربن خالص تشکیل میدهد. این ماده درجریان فرایند «احتراق ناقص» تولید میشود، یعنی زمانی که اکسیژن کافی برای ایجاد محصولات معمول احتراق مانند آب و دیاکسید کربن وجود ندارد. در این فرایند، فرآوردههای نفتی تحت شرایط کاملا کنترلشده سوزانده میشوند تا کربن سیاه بهدست آید.
کربن سیاه بهصورت دانههای بسیار ریز سیاهرنگ یا پودری نرم و سیاه دیده میشود و علاوه بر استفاده در تایر خودرو، در صنایع مختلفی مانند تولید لاستیک، پلاستیک و جوهر چاپ نیز کاربرد گستردهای دارد. هر سال حدود ۸٫۱ میلیون تن از این ماده در جهان تولید میشود.
کربن سیاه موجب افزایش دوام، مقاومت و طول عمر تایرها میشود
با افزودن کربن سیاه، تولیدکنندگان قادرند تایرها را دربرابر حرارت و سایش مقاومتر و ازنظر استحکام بهطور چشمگیری تقویت کنند. همچنین، کربن سیاه نقش مهمی در محافظت از تایر دربرابر پرتوهای فرابنفش و اوزون ایفا میکند؛ عواملی که میتوانند موجب تخریب و فرسودگی سریعتر لاستیک شوند.
کربن سیاه عمر مفید تایر را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. براساس اعلام شرکت گودیر موتورز، تایرهایی که فاقد کربن سیاه هستند، معمولا بیشتر از هشت هزار کیلومتر کارایی ندارند و این موضوع سبب میشود اکثر رانندگان ناچار شوند سالانه یک یا دو بار لاستیکهای خودروی خود را تعویض کنند.
افزودن کربن سیاه به ترکیبات لاستیکی تایرها، خاصیت رسانایی الکتریکی آنها را نیز افزایش میدهد. این ویژگی، مسیر مناسبی برای تخلیه بار الکتریکی ساکن فراهم میکند که در غیر این صورت ممکن است تجمع یابد و موجب ایجاد شوک الکتریکی شود.
یکی دیگر از مزایای افزودن کربن سیاه که بیشتر جنبه زیبایی دارد، این است که باعث میشود تایرها ظاهر تمیزتری داشته باشند یا بهتر بگوییم، لکهها و تغییر رنگهایی که ممکن است حین حرکت روی جاده روی لاستیکهای خودرو ایجاد شود، کمتر به چشم بیاید.
همانطور که تایرها همیشه سیاه نبودهاند، جنس آنها نیز همیشه از لاستیک نبوده است. تایرهای اولیه از چوب ساخته میشدند و با پیچاندن نوارهای آهنی خمیده به دور آنها محکم میشدند.
تایرهای اولیه برای کالسکههای اسبی قرن نوزدهم مناسب بودند، اما خودروهای قرن بیستم نیازمند تایرهایی مقاومتر و بادوامتر بودند. نمونههای اولیه، مانند لوله لاستیکی پوشیدهشده با چرم ساختهشده توسط رابرت تامسون، دوام زیادی نداشتند، اما تایر پنوماتیک جان بوید دانلوپ که سال ۱۸۸۸ ثبت اختراع شد، به استانداردی تبدیل شد که تا به امروز همچنان مورد استفاده قرار میگیرد.