ماشین پرمصرف بدن: مغز ما چقدر انرژی صرف فکر کردن میکند؟
تصور کنید پس از یک روز خستهکننده و پرتنش به خانه برگشتهاید. تنها چیزی که میخواهید، این است که پاهایتان را دراز کنید و بدون فکر، به تماشای تلویزیون مشغول شوید. شاید احساس کنید که در حال استراحتی کاملاً بیحرکت هستید، اما مغزتان در این لحظه اصلاً در حال «لمدادن» نیست. در واقع، پژوهشی جدید نشان میدهد که مغز شما تقریباً به همان اندازهی زمانی که تحت استرس بودید، انرژی مصرف میکند.
شارنا جمادار، متخصص علوم اعصاب در دانشگاه موناش استرالیا به همراه با همکارانش در سراسر جهان، پژوهشهای انجامشده در آزمایشگاه خود و دیگر نقاط جهان را مرور کردند تا هزینهی متابولیک فرآیندهای شناختی، یعنی میزان انرژی مورد نیاز برای فعالیتهای شناختی مغز را تخمین بزنند.
نتیجهی شگفتانگیز این بود که وظایف فکریِ هدفمند و پر تلاش، تنها ۵ درصد انرژی بیشتری نسبت به فعالیتهای مغزی در حالت استراحت مصرف میکنند؛ به عبارت دیگر، وقتی با تمرکز فکر میکنیم، مغزمان تنها اندکی بیشتر از حالت عادی انرژی مصرف میکند.
ما معمولاً تصور میکنیم که انرژی ذهنیمان صرف توجه و تمرکز فشرده میشود؛ اما پژوهش جدید، با درنظرگرفتن مطالعات مشابه، در حال تقویت این دیدگاه است که بخش عمدهای از عملکرد مغز، صرف نگهداری و تنظیم وضعیت بدن میشود.
در حالی که بسیاری از متخصصان علوم اعصاب در گذشته بیشتر بر جنبههای فعال و بیرونی شناخت، مانند توجه، حل مسئله، حافظهی کاری و تصمیمگیری تمرکز کردهاند، اکنون روشن شده که پشتصحنهی ذهن ما یک کندوی پنهان از فعالیت دائمی است.
مغز ما سیستمهای فیزیولوژیکی حیاتی بدن را تنظیم میکند، منابع را به نقاط مورد نیاز اختصاص میدهد و همزمان به نیازهای آگاهانه و ناآگاهانهی ما در محیط همیشه در حال تغییر پاسخ میدهد. جردن تریو، متخصص علوم اعصاب در دانشگاه نورثایسترن که در پژوهش شرکت نداشته است، میگوید:
بر اساس باوری عمومی، مغز برای فکر کردن است؛ اما ازنظر متابولیکی، بیشتر انرژی مغز صرف مدیریت بدن، تنظیم و هماهنگی بین اندامها و کنترل این سیستم پرهزینهای میشود که به آن متصل است و درعینحال باید در یک محیط خارجی پیچیده نیز عمل کند.