نفوذ سیگار تا کلاس درس دانشگاه/ چرا قوانین اجرایی نمی شوند؟

محمدرضا معدنی دبیر فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری تسنیم، با اشاره به روند افزایشی استفاده از دخانیات به ویژه سیگار در میان دانشجویان، گفت: متأسفانه شواهد و آمارها نشان می‌دهد که استعمال دخانیات، به خصوص در محیط دانشگاه‌ها رو به افزایش است. 

*دو دهه قانون‌گذاری، اما ضعف جدی در اجرا/قانون جامع کنترل دخانیات ابتر ماند!

وی خاطرنشان کرد: قانون جامع کنترل دخانیات در سال 1385 با بیش از 210 رأی در مجلس تصویب شد و شامل 20 ماده است. آیین‌نامه اجرایی آن نیز توسط وزارت بهداشت ابلاغ شد و ایران شش تعهد کلیدی در قالب معاهده کنترل دخانیات پذیرفته است. این شش بند شامل نصب تصاویر هشداردهنده بر روی بسته سیگار، افزایش مالیات بر سیگار، ممنوعیت تبلیغ دخانیات در رسانه‌ها، راه‌اندازی کلینیک‌های ترک سیگار رایگان، مبارزه با قاچاق محصولات دخانی و همچنین پایش و مانیتورینگ منظم آمار مصرف است.

 معدنی ادامه داد: متأسفانه بعد از گذشت دو دهه از تصویب قانون، نه تنها اجرای 6 بند مذکور با نقصان و ضعف جدی روبه‌روست، بلکه نظارت و پیگیری نیز به‌طور مستمر صورت نگرفته است و این قانون ابتر باقی مانده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات، عدم انجام پایش‌های منظم و نبود مانیتورینگ سالانه است. براساس استانداردهای جهانی، باید هر سال یا دست‌کم هر 5 سال یکبار مطالعات ملی برای رصد روندهای مصرف انجام شود، اما در ایران این موضوع نادیده گرفته شده و همین مسئله باعث شده که مصرف سیگار هم در زنان و هم در مردان در سنین دانشجویی و حتی پایین‌تر، رو به گسترش باشد.

دبیر فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: برای نمونه، تصاویر روی پاکت‌های سیگار امروز بیشتر افراد را ترغیب به کشیدن سیگار می‌کند تا ایجاد حس انزجار. بر اساس مطالعات انجام شده در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی، بیش از 34 درصد از دانشجویان آنجا سیگاری بوده‌اند؛ عددی که اگر به کل جامعه دانشگاهی کشور تعمیم پیدا کند، زنگ خطر جدی است. همچنین کاهش سن شروع مصرف دخانیات و رواج قلیان در محیط‌های دانشجویی نگران‌کننده است و هشدار مهمی برای سیاست‌گذاران محسوب می‌شود.

وی در ادامه با اشاره به اجرای ضعیف قانون در خصوص استعمال سیگار در دانشگاه‌ها تصریح کرد: بر اساس قانون، فروش و مصرف دخانیات در اماکن عمومی و دانشگاه‌ها ممنوع است، اما در عمل، بسیاری از دانشگاه‌ها به جای اجرای کامل قانون، به تعیین محل مجاز برای مصرف سیگار بسنده می‌کنند. نظارت صحیحی از سوی دبیرخانه‌های ذی‌ربط وجود ندارد و حتی بودجه اختصاص‌یافته برای پیشگیری و کنترل استعمال مواد دخانی به‌صورت کامل یا مؤثر مصرف نمی‌شود.

*رسانه‌ها و عادی‌سازی سیگار در فضای فرهنگی

 معدنی درباره موضوع رسانه و تبلیغات این‌گونه بیان کرد: یکی از عوامل اصلی عادی‌سازی مصرف سیگار، حضور تصاویر و تبلیغات غیرمستقیم دخانیات در رسانه‌ها و پلتفرم‌های پربیننده همچون فیلیمو، نماوا  است؛ جایی که سیگار و قلیان به عنوان نوعی سبک زندگی، به جوانان معرفی می‌شود. نبود نظارت موثر بر محتوا، عملاً باعث شده که قبح مصرف دخانیات در جامعه شکسته شود و رغبت نوجوانان و دانشجویان به استعمال دخانیات افزایش پیدا کند. متاسفانه آمار استفاده از سیگار‌های الکترونیک در میان جوانان نیز رو به افزایش است و حتی عده‌ای سر کلاس هم می‌کشند.

*دکه‌های روزنامه‌فروشی؛ پایگاه‌های توزیع سیگار قاچاق

دبیر فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس شورای اسلامی همچنین در خصوص توزیع گسترده و قاچاق محصولات دخانی نیز گفت: متأسفانه نیمی از دکه‌های مطبوعاتی عملاً به محل فروش سیگار – چه داخلی و چه قاچاق – تبدیل شده‌اند. هرچند قانون کنترل دخانیات تدوین و ابلاغ شده اما نقش‌آفرینی دستگاه‌های اجرایی ضعیف است و ستادهای مرتبط فقط به تشکیل جلسات کم‌تعداد و غیرموثر اکتفا می‌کنند.

وی با اشاره به خسارات بالا و آمار تلفات مصرف دخانیات، تاکید کرد: میزان مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات در کشور معادل سقوط روزانه دو هواپیمای مسافربری است. این رقم اگرچه تکان‌دهنده است، اما حساسیت اجتماعی نسبت به این آمار کمتر از فجایع مشابه است. درحالی‌که برای تصادفات جاده‌ای با سالانه 20 هزار کشته، اقدامات سختگیرانه و سراسری انجام می‌شود، در موضوع دخانیات قانون بر زمین مانده است.

معدنی درباره نقش کشورهای خارجی و تحریم‌ها نیز بیان کرد: کشورهایی مثل آمریکا ورود دارو و تجهیزات پزشکی به ایران را تحریم کرده‌اند، اما ورود سیگار به ایران عملاً بدون مانع انجام می‌شود. این تناقض آشکار نشانه آن است که مصرف بی‌رویه دخانیات علاوه بر عوارض بهداشتی، نمادی از سیاست‌های استعماری علیه سلامت ملت‌های توسعه‌نیافته محسوب می‌شود.

دبیر فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: راه‌حل‌ها روشن است: اجرای کامل و جدی قانون جامع کنترل دخانیات، ممنوعیت فروش و مصرف سیگار و قلیان در دانشگاه‌ها، مقابله جدی و نظام‌مند با قاچاق، جداسازی دکه‌های مطبوعاتی از فروش سیگار، اطلاع‌رسانی موثر رسانه‌ای و جانشین‌سازی فرهنگی برای اقشار جوان و دانشجو. تا وقتی این تعهدات با هماهنگی و استمرار اجرا نشود، روند مصرف در دانشگاه‌ها و جامعه تداوم خواهد داشت و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی سنگین‌تر می‌شود. فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس نیز در این مسیر آماده هر نوع همکاری برای اجرای کامل قانون و بهبود وضعیت سلامت جوانان کشور است.

به گزارش تسنیم، هفته گذشته دانشگاه شریف همزمان با روز جهانی دخانیات در روزنامه خود، مطلبی را منتشر و ذیل آن خواستار ایجاد محیط مستقل سیگار یا همان «منطقه آزاد سیگار» به جای آزادی کامل یا ممنوعیت مطلق شد. دانشجویان این دانشگاه نسبت به عدم هوای سالم در محیط‌های عمومی دانشگاه مثل حیاط و … به علت حجم بالای استعمال سیگار توسط برخی دانشجویان اعتراض دارند.

انتهای پیام/