پایان نیم‌قرن سرگردانی در فضا؛ کاسموس ۴۸۲ سرانجام در اقیانوس هند آرام گرفت
کاوشگر کاسموس ۴۸۲، بازمانده‌ای از مسابقه‌ی فضایی دوران جنگ سرد، شنبه صبح در ساعت ۰۲:۲۴ به وقت ساحل شرقی آمریکا (۰۹:۵۴ به وقت ایران) بدون ایجاد خسارت یا آسیب جانی در اقیانوس هند در غرب جاکارتا، اندونزی سقوط کرد. هنوز مشخص نیست که این کاوشگر هنگام ورود به آب به‌صورت کامل حفظ شده است یا خیر.
کاسموس ۴۸۲ در سال ۱۹۷۲ پرتاب شد و قرار بود به‌عنوان بخشی از برنامه‌ی ونرای اتحاد جماهیر شوروی، مأموریت جمع‌آوری اطلاعات از سیاره زهره را آغاز کند. اما نقص فنی در مرحله‌ی فوقانی موشک سایوز حامل فضاپیما، موجب شکست مأموریت شد. کاسموس ۴۸۲ صرفاً توانست به اندازه‌ای سرعت بگیرد که در مداری بیضوی به دور زمین به دام بیفتد. اکنون، کاوشگر ناهیدی شوروی در فاصله‌ی کمتر از ۸هزار کیلومتری از محل پرتاب اولیه‌اش در پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان، به سرنوشت نهایی خود رسیده است.
روسکاسموس، آژانس فضایی روسیه در بیانیه‌ای در تلگرام نوشت:
فضاپیمای کاسموس ۴۸۲ به پایان خود رسید؛ از مدار خارج شد و در اقیانوس هند سقوط کرد. فرود فضاپیما توسط سامانه‌ی هشدار خودکار برای موقعیت‌های خطرناک در فضای نزدیک زمین رصد شد.
کاسموس ۴۸۲ به‌عنوان کاوشگر خواهر ونرا ۸ ساخته شده بود. ونرا ۸ در ژوئیه ۱۹۷۲ پرتاب شد و پس از ونرا ۷ به دومین فضاپیمایی تبدیل شد که روی سطح زهره فرود می‌آید. ونرا ۸ پس از فرود، حدود ۵۰ دقیقه مشغول ارسال داده از سطح داغ و جهنمی این سیاره شد تا اینکه سوخت.
کاسموس ۴۸۲ پس از شکست در پرتاب، به چند قطعه شامل بدنه‌ی اصلی و سطح‌نشین تقسیم شد. بدنه اصلی در پنجم می ۱۹۸۱ (۹ سال بعد از پرتاب) وارد جو زمین شد؛ اما بخش سطح‌نشین همچنان در مداری آهسته و رو به زوال باقی ماند و بیش از ۵۰ سال در فضا سرگردان شد.
بیشتر بخوانید
از آنجایی که سطح‌نشین یک متری و ۴۹۵ کیلوگرمی برای تحمل عبور از جو خشن زهره ساخته شده بود، درصورت بازیابی احتمالاً تا حد زیادی سالم باقی مانده است. براساس پیمانی تحت نظارت سازمان ملل، هر قطعه‌ای که از این فضاپیما باقی بماند، به روسیه تعلق دارد.
فرود بی‌حادثه‌ی کاسموس ۴۸۲ جای خوشحالی دارد؛ اما دانشمندان از ابتدا گفته بودند که احتمال آسیب به افراد بسیار کم است. بنیاد غیرانتفاعی ارواسپیس کورپوریشن در بخش سوالات متداول خود نوشته است:
هرچند خطر صفر نیست، احتمال اینکه یک فرد در زمین توسط کاسموس ۴۸۲ آسیب ببیند، بسیار کمتر از احتمال برخورد صاعقه است. اگر فضاپیما تا سطح زمین سالم بماند، احتمال خطر آن حدود ۰٫۴ در ۱۰هزار برآورد شده که کاملاً در محدوده‌ی امن و پذیرفته‌شده قرار دارد.
بازگشت پرسروصدای کاوشگر ناهیدی شوروی، خطر فزاینده‌ی زباله‌های فضایی سرگردان در مدار زمین را به‌خوبی برجسته می‌کند. بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، چهار موشک لانگ مارچ ۵بی چین که ستون فقرات برنامه فضایی این کشور محسوب می‌شوند، در ساحل عاج، بورنئو و اقیانوس هند سقوط کردند. همچنین در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، قطعات جداشده از موشک‌های اسپیس‌ایکس در مزرعه‌ای در ایالت واشنگتن آمریکا و در یک دامداری در استرالیا فرود آمدند.
آژانس‌های فضایی جهان تلاش می‌کنند بیش از ۳۰هزار قطعه‌ی بزرگ از زباله‌های فضایی واقع در مدار زمین را ردیابی کنند؛ اما تعداد زیادی از قطعات کوچک‌تر، آن‌قدر ریز هستند که امکان نظارت بر آن‌ها وجود ندارد.
